Page 32 - ChemLife Sayı 10

PLASTIK ATIKLARDAN

VE POLIMERLERDEN YAĞ

SORBENTLERI ÜRETMEK

Dünya genelinde üretilen yaygın kullanımlarından % Plastik karbondan daha etkileyici
plastik atıkların büyük bir başka, geniş çapta alışveriş Polimer atık performans sergilediği halde
kısmı, polietilen (HDPE veya çantaları, şişeler ve borular Diğerleri 9.8 büyük buharlaşma ve vakum
LDPE), polipropilen (PP) ve olarak ta kullanılırlar. Üre- altında yanma etkisi nedeni
polietilen tereftalat (PET) gibi timlerinin geniş çapta olması LLDPE : Lineer düşük ile verimliliği düşüktür (yüzde
polimerlerden oluşmakta- nedeniyle, plastik atıklar da yoğunluklu polietilen 20’den az).
dır. Çevreciler yıllardır, büyük endişe vericidir.
miktarda ki plastik atıkların LDPE : düşük yoğunluklu Geri dönüşüm, atık mini-
BİLİMSEL
çöp alanlarına atılmasıyla Plastik atıklardan doğru- polietilen mizasyonu, karbondioksit
ilgili sorunların üstesinden dan etkilenen birçok tür emisyonlarının azaltılması ve
gelmenin çeşitli yollarını var. Plastik atıkların bertarafı için katma değerli ürünlerin fay-
arıyor. Öte yandan, özellikle mevcut yöntemler arasında dalarını sağladığı için plastik
polipropilen (PP) ve polietilen Deniz kuşları en savunmasız düzenli depolama, yakma, atıklardan yararlanmak için
(PE) gibi poliolefinlerin, yağ canlı arasındadır ve yüzmek- plastik geri dönüşüm ve umut verici bir yoldur. Günü-
emici olarak kullanılabile- te olan plastikleri tükettiği enerji üretimi yer almakta- müzde, faydalı, katma değerli
cekleri son yıllarda araştırıl- gözlemlenmektedir. Plastik dır. Günümüzde, atıklardan ürünlerin yeniden kullanıl-
maktadır. Plastik atıklardan atık ile ilişkili diğer bir sorun, elektrik üretmenin yüksek masından ziyade düşük ma-
çeşitli yöntemlerle bir yağ farklı derecelerde plastik maliyeti nedeni ile bu geri liyetli bir yaklaşımla ortadan
sorbentinin üretilmesi müm- atıkların taranması veya dönüşüm yöntemi artık çok kaldırılmasına odaklandığına
kün gözükmektedir. Yine de, varlığı ile ilgilidir. Plastiklerin kullanılmamaktadır. Plastik inanılıyor. Petrol sızıntılarının
32 camdan veya metalden daha temizlenmesinin önemi ne-
üretim verimi ve sorbent katı atıkların (PSW) artan
kalitesini etkileyen çok sayı- fazla geri dönüştürülmesi büyümesiyle depolama deniyle, son yıllarda gelişmiş
da parametrenin daha fazla için daha fazla işleme ihti- ve yakma, plastiklerin yok atık polimerlerden sorbent
araştırılması için daha fazla yacı vardır. Bunların verimli edilmesinde kullanılan en materyallerinin geliştirilmesi
çalışma yapılması gerekmek- bir şekilde karıştırılması için çok uygulamadır. Alan kıtlığı hakkında birçok makale ya-
tedir. Plastik atıklardan yağ çoğunlukla aynı türde olmalı- ve giderek artan maliyeti zılmıştır.
emici elde etme alanı, daha dırlar. Farklı plastikler türleri nedeniyle, depolama sorun-
ileri araştırmalara açıktır ve birlikte eritildiğinde, yapısal ları baş göstermekte, aynı Petrol sızıntılarıyla
mücadele yolları
kimya teknolojileri gazetesi I I www.chemlife.com.tr
hem atık azaltma hem de farklılıklar gösterirler. Aynı şekilde yakma toksik duman
yağ sorbentleri gibi katma türdeki plastik bile sorun emisyonları ve uçucu kül Her sene petrol sızıntıları,
değerli ürünlerin sentezi için yaratır. Dolayısıyla plastik üretmektedir. Plastik atıkla- 1999’da Fransa’da Erika ve
umut vadeden bir yol gibi atıklardan etkin bir şekilde rın endüstriyel kullanımları 2010 yılında Meksika Körfezi
görünmektedir. yararlanma ihtiyacı vardır. arasında piroliz, olumlu yak- petrol sızıntısı gibi önemli
Plastik atıkların sınıflandırıl- laşımlardan biridir. Wallis çevresel ve ekonomik hasar-
Sentetik polimerlerin ması, atık sorununu anlama-
1940’lı yıllarda ilk kez ya ve çözmeye başlamanın ve ark. yağ bileşenleri elde lara neden olmuştur. Sızan
endüstriyel ölçekli iyi bir başlangıç noktasıdır. etmek için bir reaktif ekstrü- petrol, suya hızla yayılmakta
üretilmesiyle yeni bir derde HDPE’nin termal bozu- ve emülsiyon oluşumu, yağ
plastik çağ başladı. Plastik atıkların sınıflandırıl- numunu inceledi. Bir akışkan bozulması ve benzeri çeşitli
ması yataklı reaktör kullanılarak süreçlere maruz kalmaktadır.
Plastik ürünler, malzeme HDPE’nin pirolizinden alkan Petrol sızıntısıyla başa çık-
araştırma ve uygulaması- % Plastik gazlarının üretimi de incelen- mak için bu bölümde kısaca
nın yapısını önemli ölçüde Polimer atık miştir. Ayrıca, değerli ürünler anlatılan çeşitli stratejiler
ve derinden değiştirdi. Bu, elde etmek için atık plastik- uygulanmıştır.
korozyona karşı yüksek di- LDPE / LLDPE 20.6 lerin termal bozunum verim-
renç, işlem uygulamaları için PP 20 liliğini arttırmak için uygun
yüksek esneklik ve düşük HDPE 17.4 katalizörler uygulanabilir. 1. Yakma
üretim maliyeti gibi plastikle- PET 11.7 Gözenekli karbon üretmek
rin büyüleyici özelliklerinden PS 10.9 için atık plastik uygulaması Bir petrol tabakasının yerin-
kaynaklanmaktadır. Deko- PVC 10.9 da araştırılmaktadır. Araştı- de yakılması, yağ kaymalarını
rasyon, elektronik endüstrisi rılan gözenekli karbonların ortadan kaldırabilir, ancak
ve inşaat uygulamalarında PU 2.7 piyasada bulunan aktif çevredeki yanma kirliliğine