Page 25 - ChemLife Sayı 26
P. 25
İlk olarak 1900’lü yılların bir düşüşe neden oldu. Eyaletinde belgelenmiştir. Başlangıçta, Guangdong’daki
başında, Hindistan’ın farklı (Front. Plant Sci. 2019, DOI: HLB ile enfekteli ağaçlarda yetiştiriciler hastalığa
bölgelerinde ve Çin’in 10.3389 / fpls.2018.01976) aşırı derecede meyve dökümü huanglengbing adını
güney bölgelerinde görülen HLB sadece ABD’de bir sorun görülmektedir. Simptomlu verdiler. Huangleng ,
hastalık, her tür narenciye değildir. Hastalığın ortaya meyveler küçük, bir yana yerel lehçede “sarı ateş”
ağacını enfekte etmekte çıktığı Çin’de, en çok üretimin eğik (simetrik olmayan) anlamına gelir ve bing Çince
ve ağaçları verimsiz hale olduğu Jiangxi Eyaleti, 2018 ve meyveler olgunluğa “hastalık” demektir. Ancak
getirerek yok etmektedir. sonunda bahçelerinin % 25’ini eriştiğinde sitil ucu yeşil zamanla, huanglengbing,
Hastalığa Huanglongbing kaybetti. Brezilya’da hastalık, kalmaktadır. Bu nedenle telaffuzdaki farklılıklar
ismi verilmiştir. Hastalık HLB’nin ilk tespit edildiği hastalığın ismi “Greening” nedeniyle huanglongbing’e
daha sonraları Filipinler, 2004 yılından bu yana 52.6 olarak adlandırılmıştır. Meyve dönüşmüştür. 1995 yılında
Tayvan, Endonezya gibi milyon tatlı portakal ağacını ortadan kesildiğinde, küçük, huanglongbing, Fuzhou
pek çok Asya ülkesinde’de yok etti. koyu abortif çekirdekler şehrinde düzenlenen
rapor edilmiştir. Aynı yıllarda gözlenebilir. uluslararası bir narenciye
Güney Afrika’da da benzer Çin’deki Southwest konferansında hastalığın
simptomlar belirlenmiş ve Üniversitesi’nden HLB Meyve eksenindeki vasküler resmi adı olmuştur.
aynı hastalığın olduğu yıllar uzmanı Changyong Zhou, demetler renksizdir. Meyve,
sonra anlaşılabilmiştir. Daha bu korkunç istatistiklerden özellikle portakal, alacalı bir Tespit ve inceleme yöntemleri
sonra Güney Çin, Güneydoğu daha kötüsünün istilacıya görüntü alır ve eğer kabuğa Bilim insanları HLB ile ilgili
Asya, Hint yarımadası ve karşı silah eksikliğimizin bir parmakla bastırılırsa, bazı gerçekleri çözmeyi
Pakistan’a kadar yayılmıştır. olduğunu söylüyor. HLB’den bastırılan bölgede gümüşi bir başardılar. Yaygın hastalığın BİLİMSEL
Son yıllarda ise Brezilya, sorumlu olan bakteri hakkında alan oluşabilmektedir. HLB arkasındaki suçlu, Candidatus
Amerika Birleşik Devletlerinin pek bir şey bilinmiyor. Her anaca bakmaksızın, özellikle Liberibacter asiaticus veya
Caribbean, Texas ve Florida ne kadar çiftçiler meyve portakal, mandarin, tanjelo CLas adında, patatesleri ve
eyaletleri, Papua Yeni Gine, bahçelerini korumak için ve greyfurt ağaçlarında, diğer ekonomik açıdan önemli
Portekiz ve Suudi Arabistan streptomisin ve oksitetrasiklin yetişkin bir ağaç veya mahsulleri mahvedebilen bir
ile İran’da görülmüştür. gibi antibiyotikler püskürtse fidan durumundayken bakteri ailesinden gelen bir
Avrupada İspanya’da vektörü de, ilaçlar, virüslü narenciye etkilidir. Etkilenmiş ağaçlar mikroptur.
görülmüş, fakat hastalığa ait ağaçlarının köklerinin sürekli meyve dökmekte,
bir bilgi yoktur. Türkiye’de ise, derinliklerinde saklanan HLB geriye doğru kurumakta, Hastalığın sürvey zamanı,
hastalık ve vektör varlığına bakterilerini öldürmek için bodurlaşmakta ve yeşillenme iklime ve sıcaklığa bağlıdır.
dair herhangi bir kayıt yoktur. yetersiz kalıyor. Zamanla (greening) hastalık isminin Her üç Liberibacter ırkının
Hastalık 2012 yılında bu antibiyotikler, ağaçların de verilmesine neden simptom gelişimi (Canditatus 25
Amerika’nın Florida besin taşıma sistemini olarak meyveler yeşil Liberibacter asiaticus, Ca. kimya teknolojileri gazetesi I I www.chemlife.com.tr
eyaletinde etkisi yoğun bir bloke ederek ağaçlara bile renkte kalmakta gerçek Lib. americanus, Ca. Lib.
şekilde gösterdi. zarar verebilir. Bu arada, rengini alamamakta, pazar Africanus) ve vektör böcek
halk sağlığı savunucuları, değeri olmaksızın ağaç gelişimi en iyi 25-40 C’lerde
Huanglongbing (HLB) olarak ağaçlara antibiyotik tedavisi üzerinde kalmaktadır. geliştiğinden, ilkbahar
bilinen Turunçgil yeşillenme uygulanmasının insanlarda Hastalığın ilk belirtileri ve yaz aylarında sürvey
hastalığı Florida’da Büyük ilaçlara karşı direnci yapraklarda başlamakta ve yapmak uygundur. Tesadüfi
hasarlara yol açtı. Florida artırabileceğinden endişe yaprak ayasında düzgün örnekleme yöntemine
Üniversitesi’nde moleküler duyuyorlar. olmayan parçalı yaprak göre HLB hastalığının
virolog ve uzun süredir lekelenmeleri şeklinde kendini tipik simptomlarını
HLB araştırmacısı olan Kimyasal böcek ilaçları, göstermektedir. Bu belirtiler gösteren bitkilerden 15-
Bill Dawson, “Şu anda HLB bakterilerini taşıyan ve genellikle besin elementi 20 cm uzunluğunda yeşil
ağaçlarında kullanmaları yayan böceklerin kontrolüne noksanlıklarıyla özellikle çinko sürgünlerden 1-4 adet
gereken beslenme yönetimi yardımcı olabilir. Fakat noksanlığı ile karıştırılmakta, ve üzerinde yaklaşık 20
programları ve diğer azaltma böcekler de sonunda direnç ayrıca etmeni Spiroplasma adet yaprak olacak şekilde
stratejileri nedeniyle, geliştirir ve çevreye duyarlı citri olan ve Doğu Akdeniz dal örnekleri alınarak
Sunshine Eyaletindeki tüketiciler daha güvenli arıtma Bölgesinde oldukça yaygın gerçekleştirilir. Simptom
yetiştiricilerin normal yöntemleri ister. Bu endişeleri olan Stubborn hastalığı ile göstermeyen ağaçlarda ise,
üretimlerinin yarısı kadar gidermek için, bazı bilim de oldukça benzer ve birbiri 1-1,5 yaşında ve üzerinde
meyve üretmek için üç insanları HLB ile mücadele ile karıştırılabilecek belirtiler 5-10 yaprak bulunan
kat fazla para harcadığını etmek için gen düzenleme oluşturmaktadır. sürgünlerden, ağacın dört
söylüyor. Ve bazı durumlarda, gibi ileri tekniklere yöneldiler. bir yanından ve tacın üst
meyvenin hala eskisi kadar Ancak bu çabalar sorunu bir bölümlerinden olacak şekilde
lezzetli olmadığını söylüyor. gecede çözmez. örnekler alınır. Fidanlarda ise,
HLB, Florida’da o kadar Yetiştiriciler şu anda, sürgün fazla olmadığından,
geniş ve kolay bir şekilde bahçelerindeki enfekte olmuş 1-12 adet olgunlaşmış
yayıldı ki, bu işte bazıları onu ağaçları uzaklaştırmak gibi yaprak örnek olarak alınır.
kızamık salgınına benzetti. proaktif tedbirler alarak Vektör böceklerin tuzakla
ABD’de son on yılda HLB, hastalıkları geride bırakmaya takibi; Turunçgil bahçesi
taze narenciye pazarında çalışıyor. Şekil 1- Huanglongbing ile enfekte olan ve/veya fidanlıklarda,
yaklaşık% 21’lik bir düşüşe ve portakal ağaçları, sağlıklı meyvelerle tesadüfi olarak seçilen iki
meyve suyu ve diğer ürünler Belirtiler (solda) karşılaştırıldığında, küçük ve ağacın güney yönünden dış
için kullanılan portakalların HLB ilk olarak 1919’da topaklı (sağda) meyvelere sahiptir. taraftaki bir dalına, yerden
üretiminde yaklaşık% 72’lik Güney Çin’deki Guangdong yüksekliği yaklaşık 40- 50