Page 12 - Chemlife - Sayı 33

12 CHEMLIFE KIMYA VE TEKNOLOJILERI GAZETESI ENERJI TEKNOLOJILERI

TÜRK BILIM INSANLARI HIZLI ŞARJ

ISTASYONLARININ ARAÇ PILLERINE VERDIĞI

ZARARI AZALTABILECEK YÖNTEM GELIŞTIRDI

Ticari hızlı şarj istasyonları, elektrikli araç pillerini yüksek sıcaklıklara, çatlamalarına,
sızıntılarına ve depolama kapasitelerini kaybetmelerine neden olabilecek yüksek
dirence maruz bırakır. Bunu gidermek için, Türk araştırmacılar öncülüğündeki bilim

ekibi, daha az hasar ve depolama kapasitesi kaybı ile pilleri daha düşük sıcaklıklarda
şarj etmek için bir yöntem geliştirdiler.

*University of California River- Mühendislik Koleji'nde makine İlk 13 şarj döngüsü için, her iki tı ve yangın veya patlama riskini
side (UCR)’da Öğretim Görevlisi mühendisliği profesörü olan Cen- şarj tekniği için de pil depolama artırdı. 60 santigrat / 140 santig-
olan Prof. Dr. Cengiz ÖZKAN ve giz Özkan, Tesla otomobillerinde kapasiteleri benzer kaldı. Ancak rat derece yüksek sıcaklıklar hem
Prof. Dr. Mihri ÖZKAN, Lityum bulunan bir dizi deşarj olmuş bundan sonra, endüstri hızlı şarj hasarı hem de riski hızlandırdı.
piller, özellikleri, elektrotları, pil- Panasonic NCR 18650B silindi- tekniği kapasitenin çok daha hızlı
ler ile ilgili kapasite, performans rik lityum-iyon pili, otoyollarda yok olmasına neden oldu. 40 Mihri Özkan, “Kapasite kaybı,
ölçümü ve geliştirilmesi gibi bulunan hızlı şarj cihazlarıyla şarj döngüsünden sonra piller dahili kimyasal ve mekanik hasar,
konularda ABD’de ekip olarak aynı endüstri hızlı şarj yöntemini depolama kapasitelerinin sadece her batarya için yüksek ısı, özel-
çalışmaktadırlar. kullanarak şarj eden bir gruba % 60'ını tuttu. Ekibin geliştirdiği likle Tesla Model S'de 7.104 lit-
liderlik etti. direnç şarj yöntemi kullanılarak yum-iyon pil ve Tesla Model 3'te
şarj edilen piller 40. döngüden 4.416 pil olduğunu göz önünde
Sadece 25 endüstri standardı sonra % 80'den fazla kapasiteyi bulundurarak önemli güvenlik
hızlı şarj döngüsü, araçlardaki korumayı başardı. endişeleridir” dedi.
pilleri bozabilir.
Endüstri hızlı şarj yöntemi kulla- Doktora öğrencisi Bo Dong ise,
Ekip, pilin iç direncine dayanan nılarak şarj edilen piller 25 şarj “Önerilen uyarlanabilir hızlı şarj,
yeni bir hızlı şarj algoritması kul- döngüsünden sonra bu noktaya daha iyi güvenlik performansı ve
lanarak bir set şarj ettiler. Bir pilin ulaşırken, dahili direnç yöntemi daha uzun pil ömrü olan elektrikli
iç direnci sıcaklık, şarj durumu, pilleri 36 döngü için iyiydi. araçlar için hızlı şarj teknolojisinin
pil ömrü ve diğer faktörlere göre tasarımı için yeni bir bakış açısı
dalgalanır. Yüksek iç direnç şarj Doktora öğrencisi ve yardımcı sağlıyor” dedi.
sırasında sorunlara neden olabilir. yazar Tanner Zerrin, “Endüstriyel
hızlı şarj, pillerin iç direncindeki Araştırmacılar, pil ve otomobil
UC Riverside Pil Takımı şarj artış nedeniyle lityum iyon pil- üreticileri tarafından lisanslanabi-
Resim 1- Endüstri standardı hızlı şarj- yöntemi, şarj sırasında pilin iç lerin ömrünü olumsuz etkiliyor” len adaptif dahili direnç hızlı şarj
dan önce ve sonra bir elektrikli araç pili direncini kontrol ederek pilden diyor. algoritması hakkında bir patent
(Özkan Laboratuvarı / UCR) öğrenen uyarlanabilir bir sistem- başvurusunda bulundular.
dir. Şarj direnci kaybını ortadan Daha da kötüsü, 60 şarj döngü-
Elektrik ve bilgisayar mühen- kaldırmak için iç direnç devreye sünden sonra, endüstri yöntemi
disliği profesörü Mihri Özkan girdiğinde sistem dinlenir. pil kutularını çatlatı, elektrotları
ve Marlan ve Rosemary Bourns ve elektroliti havaya maruz bırak-