Page 6 - ChemLife Sayı 30

6 CHEMLIFE KIMYA VE TEKNOLOJILERI GAZETESI BILIMSEL GELIŞMELER

YENI KEŞFEDILEN MALZEME,

DÜNYA DIŞI ARAÇLARDA

AŞINMAYI VE YIPRANMAYI

AZALTABILIR

NASA'nın Mars Perseverance Ro- MXenler, alışılmadık özelliklere tünme katsayısı ile sonuçlandığını
ver'ı, Mars'ın yüzeyini keşfetmeye sahip metal karbür malzemelerdir. bulduğunu söylüyor. Sürtünme
devam ederken, Dünya'daki bilim Örneğin, elektrik iletme yetenek- katsayısı, iki nesne arasındaki sür-
insanları, gelecekteki araçlarda leri, onları enerji depolama, algıla- tünme miktarını ifade eder ve ge-
aşınma ve yıpranmayı azaltmak ma ve optoelektronikte kullanım nellikle 0 ile 1 arasında bir değerle
için bir "süper yağlayıcı" görevi için aday yapar. Malzemelerle ilgili belirlenir. Değer ne kadar düşükse,
görebilecek yeni bir nano ölçekli bu son çalışmada, Mochalin ve sürtünme o kadar az olur.
metal karbür geliştirdiler. ekibi, belirli malzemelerle katı hal
yağlayıcı olarak ne kadar iyi dav- Ekip, titanyum karbür MXene'e
Missouri Bilim ve Teknoloji Üni- randıklarını belirlemek için bir dizi grafen eklediğinde sonuçlar daha
versitesi'nin Kimya Bölümü ve Ar- test gerçekleştirdi. da iyiydi. Araştırmacılar makalele-
gonne Ulusal Laboratuvarı Nano rine grafen eklenmesi, MXene'nin
Ölçekli Malzemeler Merkezi'ndeki Araştırmacılar, kumun ana bileşe- süper yağlayıcı özelliklerini etkile-
araştırmacılar, MXenes olarak ni olan ince bir silika tabakası ile meden sürtünmeyi% 37,3 ve aşın-
bilinen iki boyutlu nanomalzeme- kaplanmış bir silikon substrat (disk) mayı 2 faktör kadar azalttı.
ler sınıfıyla birlikte, kendi malze- üzerine bir titanyum karbür MXe-
melerinin sürtünmeyi azaltmak için ne yerleştirerek nanometre ölçe- Bu tür süper yağlayıcılar, dünya
birlikte iyi çalıştığını keşfettiler. ğinde bilyeli disk sürtünme testleri dışı ortamlardaki makineler için
gerçekleştirdiler. Daha sonra MXe- yararlı olabilirken (Mars roverlar-
Araştırmaya liderlik eden Dr. Vad- ne'nin elmas benzeri karbon kaplı dan asteroit madencilik ekipman-
ym Mochalin, malzemelerin aşırı bir çelik bilyeye doğru kaydırarak larına kadar) aynı zamanda daha
ortamlarda geleneksel yağ bazlı aşınmaya dayanma kabiliyetini fazla faydaya da sahip olabilirler.
yağlayıcılardan daha iyi perfor- test ettiler. Bu testleri, nemi büyük
mans göstermesi gerektiğini belir- ölçüde azaltan nitrojen ortamında Kaynak: https://phys.org/
tiyor. Mochalin, "Bu süper yağla- gerçekleştirdiler.
yıcı malzemeler, şu anda Mars'taki
Perseverance’nin deneyimlediği Mochalin, testlerin çelik bilye ile
gibi, aşırı koşullarda gelişmiş aşın- silika kaplı disk arasındaki MXene
ma önleme ve yağlama uygulama- arayüzünün "süper yağ rejiminde"
ları için özel ilgi görüyor" diyor. 0,0067 ila 0,0017 arasında bir sür-