Page 42 - ChemLife Sayı 46

42 CHEMLIFE KIMYA VE TEKNOLOJILERI GAZETESI BILIMSEL GELIŞMELER

LITYUM TUZLU SU MADENCILIĞI

ÇEVREYE NE KADAR DUYARLI?

Yapılan yeni bir araştırma, yeşil enerji geçişinin arkasındaki etkiyi
kapsamlı bir şekilde inceleyen ilk araştırma olarak ön plana çıkıyor.

Yakın zamanda Earth’s Future rında oluşmaya meyillidir, ancak görevlisi ve makalenin baş yazarı kuraklık ve aşırı yağış olayları gibi
dergisinde yayınlanan ve Massac- suyla hızlı bir şekilde reaksiyona Brendan Moran, “Lityum maden- kısa vadeli iklim değişiklikleri,
husetts Amherst Üniversitesi'nde- girer. Yağmur veya kar erimesi kül ciliğinin çevresel etkisini anlamak yüzey sularında ve sürdürdükleri
ki araştırmacılar tarafından Alaska katmanlarından geçtiğinde, lityum için lityumun bulunduğu bölgedeki kırılgan habitatlarda önemli ve hızlı
Anchorage Üniversitesi ile iş birliği yeraltı suyuna sızar ve düz bir hidrolojiyi anlamamız gerekiyor. değişikliklere neden olabilir. İklim
içinde yürütülen yeni bir çalışma, havzaya yerleşinceye kadar yokuş Bu hidroloji, önceki araştırmacı- değişikliğinin bölgede daha şiddetli
lityum madenciliğinin hidrolojik aşağı hareket eder ve burada tuzlu ların kredi verdiğinden çok daha kuraklıklara yol açmasının muhte-
etkisini kapsamlı bir şekilde açıkla- su ve lityum karışımı olarak çözelti karmaşık” diyor. mel olduğu göz önüne alındığında,
yan ilk çalışma oldu. içinde kalır. Bu tuzlu su çok yoğun bölgenin su kaynaklarını daha da
olduğu için, genellikle aşağıdaki Moran ve Boutt, Salar de Ataca- zorlayabilir.
Lityum, fosil yakıtlardan yeşil lityum açısından zengin sıvının ma'nın hidrolojisiyle ilgili karma-
enerjiye geçiş için çok önemli üzerinde yüzen taze yüzey suyu şıklığı ve önceki yanlış anlaşılmayı Tam hidrolojik izleme, bu jeokim-
olan lityum-iyon pillerin temel ceplerinin altına yerleşir. Bu tatlı su göstermek için bir banka hesabı yasal izleyicilerle eşleştirilmiş ek
bileşeni olduğundan, değerli ele- lagünleri, genellikle benzersiz ve metaforundan yararlanıyor. Her ay araçlar gerektirir. UMass ve UAA
mentin nasıl elde edileceğini tam kırılgan ekosistemler ve flamingo- bir maaş çeki aldığınızı düşünün; ekipleri, Şili hükümetinden alınan
olarak anlamak çok önemlidir. lar gibi ikonik türler için cennetler çekleri bozdurmaya gittiğinizde, su kullanım verilerini ve son 40 yıl-
haline gelir. aylık harcamalarınız aylık gelirinizi da sulak alanların değişen kapsa-
Önceki çalışmalar, lityumun so- geçmediği sürece finansal olarak mını değerlendirmelerini sağlayan
rumlu bir şekilde elde edilip edil- Dünyanın kanıtlanmış lityum ya- sürdürülebilirsiniz. Salar de Ataca- uydu görüntülerini, aynı dönemde
mediğini belirlemede en önemli iki taklarının yüzde 40'ından fazlası, ma ile ilgili önceki çalışmalar, onu yağıştaki değişiklikleri belirlemek
faktöre değinmemişti: lityumun yaklaşık 850 mil kareyi kapsayan çevreleyen dağ sıralarından gelen için yağmur göstergelerini ve uydu
bulunduğu suyun yaşı ve kaynağı. devasa, kurak bir Şili tuz düzlüğü seyrek yağış ve mevsimsel akışın, ölçümlerini kullandı.
Türünün ilk örneği olan bu çalış- ve araştırma sahası olan Salar de yalnızca tuz düzlüklerindeki su
manın, on yıldan fazla bir araştır- Atacama'da bulunuyor. Salar de seviyelerinden sorumlu olduğunu Yeraltı suyunun havza içinde ha-
manın sonucu olduğu belirtildi. Atacama, ekolojik olarak benzer- varsaymıştı, ancak bu varsayımın reket etmesinin ne kadar sürdüğü
Araştırma, Salar de Atacama'daki siz bir dizi vahşi yaşam koruma yanlış olduğu ortaya çıktı. göz önüne alındığında, Moran,
toplam su kullanımının, yeniden alanına ev sahipliği yapar ve aynı “Suyun aşırı kullanımının etkileri
ikmalini aştığını öne sürüyor, an- zamanda UMass ekibinin birlikte Moran ve meslektaşları, suyun sistem içinde ilerlemeye devam
cak ekip, lityum madenciliğinin çalıştığı birkaç Atacameño yerli Salar de Atacama'ya giderken izle- ediyor olabilir ve yakından izlen-
kendisinin etkisinin nispeten kü- topluluğunun atalarının evidir. Tuz diği yolu ve yüzey suları ve yüzey mesi gerekiyor ve potansiyel etki-
çük olduğunu belirtiyor. Lityum düzlükleri ekolojik olarak çok has- altı akiferleri de dahil olmak üzere ler gelecekte onlarca yıl sürebilir”
madenciliği, tatlı su kullanımının sas olduğundan ve kıt tatlı su kay- farklı su kütleleri içindeki suyun diyor.
%10'undan daha azını oluşturur naklarına bağlı olduğundan, Salar ortalama yaşını izleyebilen çeşitli
ve tuzlu su çıkarımı, yüzey suyu de Atacama'da su kullanımı hem su izleyicileri kullanarak şunu keş- BMW Group ve BASF tarafından
özellikleri veya havza suyu depo- bölgenin ekolojik sağlığını hem fettiler: yerel olmasına rağmen, finanse edilen bu kapsamlı çerçe-
lamasındaki değişikliklerle ilişkili de yerel yaşam biçimlerini bozma son yağışlar kritik derecede önem- ve, Salar de Atacama'nın çok öte-
değildir. riskini taşır. lidir, sulak alanları ve lagünleri sinde uygulanabilir. Boutt son ola-
besleyen tatlı suların yarısından rak ise su yönetimine modern bir
UMass Amherst'te yerbilimleri Şimdiye kadar Salar de Ataca- fazlası en az 60 yaşındadır. Moran, yaklaşım getirdiklerini belirtiyor.
profesörü ve makalenin ortak ya- ma'da su kullanımını veya lityum "Bu bölgeler çok kuru ve yeraltı
zarlarından biri olan David Boutt, madenciliğinin etkisini ölçmek suyu çok eski olduğu için genel Makaleye ulaşmak için: https://
lityumun garip bir unsur olduğunu için kapsamlı bir yaklaşım olmadı. hidrolojik sistem iklim, hidroloji agupubs.onlinelibrary.wiley.com/
söylüyor. Metallerin en hafifidir ve su kullanımındaki değişikliklere doi/10.1029/2021EF002555
ama katı halde olmayı sevmez. UMass Amherst'te yer bilimleri çok yavaş tepki veriyor. Aynı za-
Lityum, volkanik kül katmanla- alanında doktora sonrası araştırma manda, son zamanlardaki büyük