Page 24 - ChemLife Sayı 52

24 CHEMLIFE KIMYA VE TEKNOLOJILERI GAZETESI SEKTÖREL GELIŞMELER

UzMAn’IN MİKROALGLERİ SAYESİNDE

UZAY YOLCULUKLARINDA OKSİJEN

ÜRETİMİ MÜMKÜN

Boğaziçi Üniversitesi’nin Türkiye Milli sağlanması açısından önem taşıyor. lerde bu seviyelerdeki karbondioksitin UzMAn deneyiyle beraber hava iyileş-
Uzay Programı kapsamında Astronot yaklaşık 3'te 1 kadar azaldığını gözlem- tirmede yosunlarımızı kullanabileceği-
Alper Gezeravcı tarafından Uluslara- “ÜÇ MÜRETTEBATIN GÜNLÜK leyebildik. Reaktörlerimiz toplamda 30 mizi kanıtlamış olduk" diye konuştu.
rası Uzay İstasyonu’nunda deneyleri KARBONDİOKSİTİN TAMAMINI mililitrelik küçük reaktörlerdi ve dolu
yapılan “Uzay Görevleri için MikroAl- OKSİJENE ÇEVİREBİLECEK sistemleriyle beraber oksijene çevirme “MİKROALGLERİN UZAYDA GIDA
gal Yaşam Destek Üniteleri” (UzMAn) POTANSİYELE SAHİP” performansının aslında çok olduğunu ÜRETİMİ İÇİN POTANSİYELLERİNİ
projesinde ilk sonuçlar insanlı uzay se- söyleyebiliriz. UzMan deneyiyle bera- DE İNCELEYECEĞİZ”
yahatlerinin geleceği açısından umut Alper Gezeravcı'nın Uluslararası Uzay ber hava iyileştirmede yosunlarımızı
vadediyor. Buna göre uzaya taşınan İstasyonu'na ulaşmasının ardından, kullanabileceğimizi kanıtlamış olduk. Proje kapsamında oksijen üretiminin
mikroalgler, yerçekimsiz ortamda zen- deneyi Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) Yeterli ölçeklendirildiğinde orta boy yanı sıra, uzay görevlerinde gıda ihtiya-
ginleştirilmiş karbondioksiti oksijene ait Columbus modülündeki sisteme bir mikroalg reaktörü aslında üç müret- cının alglerle karşılanması konusunda
etkin şekilde çevirirken, uzay yolculuk- bağlayıp çalıştırdığını ifade eden Dr. tebatın 1 günde tükettiği karbondiok- da çalışmaların devam edeceğini ifa-
larında hayati olan oksijen üretimini de Öğr. Üyesi Haznedaroğlu yer bilgisaya- sitin tamamını oksijene çevirebilecek de eden Dr. Öğr. Üyesi Haznedaroğlu
yapabilecek potansiyele sahip. rıyla beraber uydu üstünden ilk verileri potansiyele sahip, çalışmalarımız bunu şunları söyledi:
almaya başladıklarını belirtti. gösteriyor.”
Türkiye Milli Uzay Programı çerçeve- "Deneyin ikinci aşamasında algleri me-
sinde Boğaziçi Üniversitesi yürütücü- Yosunları biraz daha zorlamak ve daha “HAVA İYİLEŞTİRMEDE tabolik olarak incelemiş olacağız ve en
lüğünde TÜBİTAK Marmara Araştırma önce yapılmamış bir çalışmayı ortaya YOSUNLARI fazla hangi fonksiyonel gıda ürünleri-
Merkezi (MAM) ve İstanbul Medeniyet koyabilmek için proje paydaşlarından KULLANABİLECEĞİMİZİ nin elde edilebileceğini anlamış ola-
Üniversitesi (İMÜ) ortaklığında hayata TÜBİTAK MAM'daki araştırmacıların KANITLADIK” cağız. Ayrıca hangi mekanizmaların,
geçen “Uzay Görevleri için MikroAl- geliştirdiği bir karbondioksit zengin- oksijene çevirmede, onlara daha fazla
gal Yaşam Destek Üniteleri” (UzMAn) leştirme ünitesini de deneye ekledik- Uzaya gönderdikleri üç mikroalg tü- katkısı olduğunu bilimsel olarak ortaya
projesi uzaya taşınarak ileri deneyleri lerini aktaran bilim insanı ilk sonuçlar rünün de iyi performans gösterdiğinin koymuş olacağız. İnsanların ihtiyaçları
gerçekleşen 13 proje arasında yer aldı. hakkında şu bilgileri paylaştı: vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Hazneda- tamamen aynı. Enerji, gıda ihtiyaçları
roğlu, bunları bir sonraki görevlerde var. Uzayda diğer deneyler için yetiş-
Türkiye’nin ilk astronotu Alper Ge- "Deneyde ikisi kutuplardan izole edi- kullanabilecekleri alg türleri arasına tirilen bitkilerin gübre ihtiyacı var. Bir
zeravcı’nın Uluslararası Uzay İstas- len, biri de hem tatlı hem de tuzlu suda aldıklarını kaydetti. Şu an uzay istas- hayvanın ihtiyacı olduğunda, onlara
yonu’nda gerçekleştirdiği deneylerin yaşayabilen üç farklı türde mikroalg yonundaki karbondioksiti oksijene çe- yem olarak kullanılabiliyor. Yarın de-
ardından elde edilen verilerin proje- test edildi. İlk astoronotumuz Alper viren sistemlerin fiziksel ve mekanik ğerli metallerin kazanılması, hidrojen
nin yürütücüsü Boğaziçi Üniversite- Gezeravcı deneyin son gününde mik- sistemler olduğunu belirten bilim in- üretimi gibi de çok farklı ticari uygu-
si Çevre Bilimleri Enstitüsü Dr. Öğr. roalg türlerini özel hazırladığımız ko- sanı, "Eğer bunlar bozulursa, Ay, Mars lamalar için kullanılabileceğimize dair
Üyesi Berat Zeki Haznedaroğlu ve ruyucu solüsyona transfer etti ve o görevi gibi kolonileşme, üs kurma gibi önemli veri elde etmiş olduk."
ekibi tarafından yapılan analizine göre halleriyle beraber korunmasını sağladı. durumlar oluştuğunda, Dünyadan bir
alglerin yerçekimsiz ortamda, kapa- Algler soğuk zincire alınarak dünyaya kargonun ulaştırılması en az altı ay ya Kaynak: https://haberler.bogazici.edu.
lı mekânlarda bulunandan üç ila beş döndü ve örneklerimiz Boğaziçi Üni- da bir yıla kadar sürecek. Mekanik bir tr/tr/haber/uzmanin-mikroalgleri-sa-
kat daha fazla karbondioksiti oksijene versitesi’ne geldi. Deneyde yaklaşık sistemin bozulması böyle bir durumda yesinde-uzay-yolculuklarinda-oksi-
dönüştürme yeteneğine sahip olduğu milyonda 500 birim gibi bulunan kar- oradaki mürettebatın hayatını tehlike- jen-uretimi-mumkun
tespit edildi. Bu bulgu uzayda yaşam bondioksit seviyesini daha da artırarak ye atabilir. O yüzden yosunların ken-
destek sistemlerinin geliştirilmesi ve yaklaşık milyonda 2 bin, 2 bin 500 biri- di kendine büyüyebilen, yenilenebilir
uzun süreli uzay görevlerinde oksijenin me kadar çıkardık. Elde ettiğimiz veri- sistemler olmaları önemli bir kazanç.