Page 9 - ChemLife Sayı 52
P. 9
BILIMSEL GELIŞMELERBILIMSEL GELIŞMELER WWW.CHEMLIFE.COM.TR CHEMLIFE 9
BILIMSEL GELIŞMELER
temizlenmesinde birden fazla tekno-
lojinin rol oynaması ihtimali yüksektir.
PFAS onlarca yıldır tüketici ürünlerin-
de, yangın söndürme köpüklerinde ve
floropolimer üretiminde kullanılmak-
tadır. Artık çevrede ve insanlarda yay-
gın olarak bulunmaktadırlar.
Bazı PFAS'lar trilyon başına parça se-
viyelerinde insan sağlığına zararlıdır.
Dikkatler öncelikle en toksik olanlar-
dan ikisine odaklanmıştır: PFOA ve
PFOS. Ancak çoğu PFAS'ın (yaklaşık
15.000 adet vardır) insan sağlığı üze-
rindeki etkileri hakkında çok az şey
bilinmektedir.
PFOA ve PFOS artık ABD'de kul-
lanılmasa veya üretilmese de ülke
genelinde içme suyu kaynaklarını kir-
letiyorlar. Birçok belediye içme suyu
tesisi, eyalet veya yerel düzenlemelere
uymak amacıyla kimyasalları gidermek
için sularını arıtır. Yakında federal dü-
zenlemeler kapsamında daha da katı
sınırlara uymak zorunda kalabilirler.
Ancak depolama alanı operatörleri,
atık su arıtma tesisleri ve kimyasal
üreticileri düzenlemeleri beklemiyor.
PFAS kirliliğinin kaynağı olma sorum-
luluğunu istemiyorlar, bunun yerine
kirletici maddeleri yok etmeye çalı-
şıyorlar.
RemWell, yeraltı suyundaki per- ve polifloroalkil maddeleri parçalamak için ses nik boşluklar patlayana kadar büyür ve Uzmanlar, PFAS'ı yok etmek için her-
dalgalarını kullanan bir yeraltı teknolojisini ticarileştiriyor. enerji açığa çıkıyor. kese uyan tek bir yaklaşımın olmadığı
larından birinin UV aralığında emilen nımız 'PFAS imha uzmanları olabilmek konusunda hemfikir. RemWell'den Cri-
arka plandaki organik moleküllerle için PFAS tespit uzmanları' oldu” diyor. Crimi, PFAS'ın yüzeylerde takılmayı mi, "Bu, 'En iyi olan kazansın' şeklinde
uğraşmak olduğunu söylüyor. Askıda sevdiğinden bu boşlukların üzerinde olmayacak" diyor. “Daha çok 'Bunun
katı maddeler de problemlidir. Ancak Brockgreitens, ilaç, tıbbi, yarı iletken sıralandığını söylüyor. Boşluklardan için en iyi niş nerede? Bunun için en
birçok endüstriyel müşterinin ön ele- ve havacılık firmaları da dahil olmak salınan yüksek enerjinin, kirletici mad- uygun yer neresi?'
me veya ön filtreleme adımları oldu- üzere PFAS kimyasallarını kullanmak deleri piroliz yoluyla parçalayabilen
ğunu belirtiyor. "Halihazırda katıları zorunda olduklarını düşünen şirket- ısı biçiminde olabileceğini belirtiyor. Bu yılın sonuna doğru Aquagga ve
ve diğer arka plan organik maddelerini lerin, PFAS atıklarının yönetimi ko- Enerji aynı zamanda kirletici maddele- tam ölçekli SCWO sistemlerine sahip
dışarı çıkaran bir pH ayarlaması veya nusunda yardım almak için Claros'a rin bozulmasına yardımcı olan serbest üç ekip (Revive, General Atomics ve
pıhtılaşma süreciniz olabilir." geldiğini söylüyor. Şirket aynı zaman- radikaller de oluşturabilir. "Hepsi çok Arcadis, 374Water ve Clean Earth or-
da içme suyu tesislerini de potansiyel agresif olan çeşitli mekanizmalar var" taklığı) PFAS imha teknolojilerini bir
Claros, antimikrobiyal ve diğer özellik- müşteri olarak görüyor. diyor. Savunma Bakanlığı sahasında sergi-
lere sahip tekstil ürünleride üretme- leyecek. Fırınlama olarak adlandırılan
ye başladı. 2018 yılında şirket, sudaki SONOLİZ RemWell'in reaktörü, yeraltında 90 süreçte, dört ekibin her biri, farklı bir
PFAS'ı yakalamak için bir sorbent oluş- metreye kadar derinlikte inşa edilen yöntemle zenginleştirilmiş üç farklı
turmaya başladı. Claros CEO'su Mic- Granül aktif karbon filtrasyonu, ters uzun yatay bir kuyuya girecek şekilde PFAS örneğini yok edecek.
helle Bellanca, sorbent kapasitesine ozmoz, iyon değişimi ve köpük ayır- tasarlandı. Reaktör yaklaşık 30 cm ça-
ulaştığında "ya onu yakıyorsunuz ya ma gibi ön imha adımları, kimyasalları pında ve 45 cm uzunluğundadır. Crimi, Kaynak: https://cen.acs.org/environ-
da çöpe atıyorsunuz" diyor. "Sorbenti- yoğunlaştırmak için neredeyse tüm kirlenmiş yeraltı suyunun reaktörden ment/persistent-pollutants/Compe-
mizin PFAS'yi yakalamada oldukça et- PFAS imha tekniklerinde kullanılabilir yavaşça aktığını ve geçmesinin 12 saat tition-destroy-forever-chemicals-he-
kili olmasına rağmen, çevredeki PFAS veya daha uzun sürdüğünü söylüyor. ats/102/i7
sorununu devam ettireceğimizi hemen Clarkson Üniversitesi çevre mühen-
fark ettik" diyor. disliği profesörü Michelle Crimi, "Suyu RemWell, teknolojisini Savunma Ba-
arıtmak için yerden dışarı pompala- kanlığı'nın (DOD) bir sahasında PFAS
Claros sorbent fikrinden vazgeçti ve mak çok fazla para ve enerjiye mal ile kirlenmiş yeraltı suyu üzerinde
PFAS'ı yok edecek bir yöntem geliş- oluyor" diyor. Crimi, PFAS imhası test ediyor. Bu yılın sonlarında hava-
tirmeye koyuldu. Bellanca, UV-foto- için yeraltı sonolizini ticarileştirmeyi lar ısındığında, daha ileri testler için
kimyasal sürecin sorbent ihtiyacını amaçlayan New York merkezli start-up teknolojiyi İsveç'te kurmayı planlıyor.
ortadan kaldırdığını söylüyor. RemWell'in kurucu ortağıdır. Crimi, Avustralya ve İsveç hükümet-
lerinin "PFAS sorununa çok hızlı tepki
Şirket ayrıca, toplam organoflor tahlili Crimi, sonolizin belirli bir frekans verdiklerini" söylüyor.
ve sıvı kromatografi/kütle spektro- aralığındaki (ultrasonik ve hatta me-
metresi yöntemleri de dahil olmak üze- gasonik) ses dalgalarına dayandığını GELİŞEN DÜZENLEMELER VE
re PFAS analitik yöntemleri geliştirme söylüyor. Bu frekanslarda ses dalgaları SORUMLULUK
konusunda uzun yıllara dayanan dene- suda kavitasyona neden oluyor diyor.
yime sahiptir. Brockgreitens, "Sloga- Görülemeyecek kadar küçük olan mi- Çöp sahalarına, atık sulara ve içme
suyu kaynaklarına bulaşan PFAS'ın