Page 12 - ChemLife Sayı 08

BILIMSEL

IZMIR YÜKSEK TEKNOLOJI ENSTITÜSÜ

TARAFINDAN HURMA ZEYTİNİNİN GEN

HARİTASI ÇIKARILDI

“

Dünyada daldan toplandığı gibi tüketilebilen
tek zeytin türü olan “hurma zeytini” üzerinde
çalışma yürüten İzmir Yüksek Teknoloji
Enstitüsü, bu zeytin çeşidinin diğer türlerden
genetik olarak farklı olduğunu ortaya koydu.

www.chemlife.com.tr Özel bir mantar sayesinde dal- Erkenci zeytininin dünyada parçalıyor. Normal zeytinin ha-

sat sonrası geçirmesi gereken
İtalya ve Yunanistan’da da
da olgunlaşan ve halk arasında
süreci hurma zeytini özel bir
bulunduğunu ancak besin de-
“hurma” olarak bilinen zeytin
çeşidinin, İzmir Yüksek Tekno-
ğerlerinin Türkiye’deki kadar
mantar sayesinde ağaçta ta-
Doğanlar, şöyle konuştu:
malar sonucu hurma zeytininin
mayla genetik olarak farklı bir
tür olduğu saptandı. Türkiye’de
kendi içinde özgün, diğer çeşit-
12 loji Enstitüsündeki (İYTE) çalış- yüksek olmadığını vurgulayan mamlıyor. Dolayısıyla araştır-
sadece Karaburun yarımada- “Zeytinin 5 tane genini barkod lerden de genetik olarak farklı
sında “erkence” olarak bilinen olarak kullandık. Bu genleri olduğunu tespit ettik. Bu zeytin
zeytin ağaçlarından hasat edi- Türkiye’de yetişen diğer 20 çe- diğer çeşitlerden türemiş ya da
len hurma zeytiniyle ilgili Urla şit zeytinle dizileme yaptık. Bu türetilmiş değil.” ifadeleri kul-
Belediyesinin talebiyle bilimsel dizileme sonucunda çeşitleri landı.
çalışma yürütüldü. birbirinden ayırt edecek DNA
noktalarını belirledik. Erkenci Fiyatı iki kat yüksek
Zeytin ağaçlarının kuzey rüz- zeytinin diğerlerine ne kadar Türkiye’de sadece Karaburun
garlarına açık dallarında özel bir benzediğini veya benzemedi- yarımadası üzerinde kısıtlı bir
Aralık - 2017
mantarın yardımıyla hurmala- ğine baktık. Araştırmalar so- alanda yetişen hurma zeytini,
şan meyvelerle ilgili yürütülen nucunda bölgeden toplanan rekoltesinin yıldan yıla farklı-
coğrafi işaret tescil çalışması 20 farklı erkence zeytinin diğer laşması nedeniyle düzenli bir
kapsamında İYTE Moleküler zeytin türlerine göre farklı çe- geçim kaynağı oluşturamıyor.
Biyoloji Bölümü laboratuvar- şitte olduğunu tespit ettik.” Diğer zeytin türlerine göre yak-
larında gen araştırması yapıldı. laşık 2-2,5 kat yüksek fiyatla
Hurma zeytininin denizden ge- satılan hurma zeytini, bünye-
İYTE Moleküler Biyoloji Bölümü len kuzey rüzgarına maruz kal- sinde tuz barındırmadığı için
Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sami dığı için dalında olgunlaştığına tansiyon ve böbrek hastaları
Doğanlar önderliğinde yapı- dikkat çeken Doğanlar, tuzsuz tarafından yoğun olarak tercih
lan çalışmalar sonucu hurma olması dolayısıyla gerçek zey- ediliyor.
zeytininin gen haritasının diğer tin lezzetine sahip meyvenin Hurma zeytininin kilogramı İz-
zeytin türlerinden farklı olduğu çeşitli sağlık sorunları bulunan- mir’de 15-20 liradan alıcı bu-
tespit edildi. larca tercih edildiğini söyledi. luyor.
Doğanlar, AA muhabirine yap- Erkence zeytinin üzerindeki
tığı açıklamada, Ege Tarımsal meyvelerin hasat döneminde Kaynak : A.A
Araştırma Enstitüsünden al- Phoma Oleae adındaki man-
dıkları Urla ve Karaburun ya- tarla hurmalaştığını kaydeden
rımadasında 20 farklı yerde Doğanlar, “Bu mantar, zeytin-
yetişen erkenci zeytinleri ince- deki suyla temas edince mey-
lediklerini belirtti. veye acılık veren kimyasalları