Page 7 - ChemLife 09

olduğunu da savunan Sultansoy, rileşmesi 10-15 yıl. Avrupa Birli- alternatifler sunması bekleniyor. göre Türkiye’deki kanıtlanmış tor-
şunları anlatıyor: “ABD’li nükleer ği’nde bu konuda çalışılıyor. Ne ka- Bununla birlikte, toryumun rad- yum rezervi 380 bin ton. OECD
fiizkçi Alvin Weinberg ve takımı dar azalsa da atık problemi kalıyor yoaktif doğasından kaynaklanan ve UAEA’ya göre ise Türkiye’deki
Oak Ridge laboratuvarlarında bu onda. En optimum sistem hızlan- sağlık ve çevre sorunlarının, tor- toryum rezervi asgari 744 bin ton
konuda çalıştı ve çalışır durumda dırıcı sürümlü sistem, proton hız- yum pazarının büyümesini engel- olup Türkiye, Hindistan’dan sonra
enerji üretecek düzeyde bir şeyler landırıcısı kullanılıyor. Hızlandırıcı lemesi de öngörüler arasında. ikinci büyük toryum rezervine sa-
yaptılar. Fakat bu konu 1960’la- sayesinde nötron üretebiliyorum. hip.”
rın sonunda birden bire kapatıldı. Bu nötronları toryumda kullana- DEPOLAMA SORUNLARI DEVAM
Birinci ikincil nesil nükleer tekno- biliyorum. Uranyum ve plütonyum EDİYOR TARTIŞMALI ENERJİ KAYNAĞI
lojiler bombaya yönelik geliştiri- gereksinimi yok. Tam bağımsız
len teknolojilerdi, sonradan enerji bir şey oluyor çünkü plütonyumu TENVA’nın, “Türkiye’de Toryum:
üretimine dönüştüler. Üçüncü ne- dışardan almak, uranyumu zen- Enerji, Ekonomi ve Siyasette Fır-
sil reaktörlerde patlama mümkün ginleştirmek gerekiyor. Hızlandırıcı satlar” başlıklı raporunda, hız-
değil, atık problemi vardı. Toryum sürümlü sistemin ticarileşmesi ise landırıcı sürümlü toryum sistem-
reaktörleri atık problemini de çö- 15-20 yıl. Bununla ilgili çalışmalar lerinin, geleneksel reaktörlerde
züyor. Almanya, Çin, Hindistan Çin, Hindistan, İngiltere’de, Japon- oluşan nükleer atıkların bertaraf
epey bir şeyler yapmış. Çalışabi- ya’da ve Kore gibi ülkelerde devam edilmesi için imkân sağladığı sa-
lirliği gösterilmiş, enerji de üretil- ediyor.” vunuluyor. Raporda, “Uygun yakıt
miş, gereken destek olmadığı için tasarımı sayesinde, toryumun ta-
süreç devam etmemiş. Son 15 DÜNYANIN ENERJİ KAYNAĞI mamı reaksiyona sokularak güç
yıldır toryuma yönelim var. En- OLMAYA ADAY üretimi gerçekleştirilebilir. Hâlbu-
gellere rağmen epeyce gelişmeler ki uranyum temelli reaktörlerde,
var bu konuda. Toryum kullanmak SULTANSOY, toryum reaktörle- uranyumun ancak yüzde 10 ka-
için üç yöntem var: İlki geleneksel rinin 2030’lu yıllarda dünyada darı kullanılabiliyor ve geri kalan
reaktörlere yüzde 90-95 civarında ana enerji kaynağı olmaya aday kısmı atılmak zorunda kalınıyor.
toryum eklemek, yüzde 5 uran- olduğunu vurguluyor. Toryumun Bu tip toryum reaktörlerinde açı-
yum veya plütonyum kullanarak, uranyuma göre bir avantajının da ğa çıkan atığın bir sorunu özellikle NÜKLEER

NÜKLEER enerji, tüm yöntemle-
riyle günümüz dünyasında büyük
oranda tartışmalı olmayı sürdürü-
yor. Özellikle Fukuşima gibi örnek-
ler mevcutken, nükleer erimelerin
ve uzun vadeli atığın tehlikeleri
halen tartışılan konuların başını
çekiyor. Yenilenebilir enerji ve pil
teknolojilerindeki gelişmeler bu
kadar hızlıyken, nükleer teknoloji-
lerin geleceği açısından belirsizlik-
ler de ortaya çıkıyor. Araştırmalara
göre ayrı kulvarlarda yarışsalar
dahi nükleer enerjiye rakip olan
güneş enerjisi 2050 yılına kadar
birincil elektrik kaynağı haline
gelebilir. Bunun en çarpıcı örneği
ise nükleer patlamanın yaşandığı
Çernobil’de dev bir güneş santrali-
nin kurulacak olması. Aynı şekilde
adı felaketle özdeşleşen Fukuşi-
ma’da da güneş enerisi santralleri
kuruluyor. Greenpeace, “Nükleer
enerji hali hazırda dünya çapında
yenilenebilir enerjilerden daha az
enerji üretiyor ve önümüzdeki yıl-
larda nükleer enerjinin payı daha
da azalacak” görüşünde.
bunun ticarileşmesi önümüzdeki dünyada daha yaygın bir coğraf- yan ürün olan U-233’ün sebep ol-
5-10 yıl. Üçüncü nesil teknoloji- yada bulunması olduğu belirtiliyor. duğu sert gama ışınları gibi zararlı Kaynak : Hürriyet
lerin yaklaşık yarısı bu şekilde ça- Buna göre uranyumdan üç kat ışınların çıkması ve depolama ko-
lışabilir. İkinci yöntem ‘molten salt’ daha fazla toryum var. Toryumun nusundaki sorunlardan bazılarının
denilen erimiş tuz reaktörü, ge- bu kadar bol miktarda bulunma- devam ediyor olması” deniliyor.
leneksel teknolojiden biraz farklı sının da gelecekte toryum yakıtlı Toryum rezervlerine ilişkin de-
ama daha güvenli bir sistem. Tica- nükleer reaktörler açısından yeni ğerlendirmeler ise şöyle: “MTA’ya

B I L I MSEL | www.chemlife.com.tr | OCAK - 2018 | 7