Page 21 - ChemLife Sayı 11

Pencerelerde kullanılan ya Bölümü öğretim üyesi ce polimer sentezinden, tabakalarında, litografik
PVC’den mutfaklarımızdaki Doç. Dr. Bülent Akgün polimer fiziğinden, polimer resistlerde kullanılabildiği
teflon tavaya, ofislerde fizikokimya, polimer ve teknolojisinden, reolojiden, gibi zehirli gazların tespit
kullanılan post’it’lerden malzeme kimyası konula- bir başka deyişle polimerin edilmesinde veya protein-
tıkanan kalp damarlarına rında çalışmalar yürütüyor. farklı alanlarından gelen leri itecek tabakalarda da
uygulanan stent’lere ya da kişilerdir. Yapışkan tek- kullanılıyor. Peki, bu neden
araba lastiklerine hemen Lisans ve yüksek lisansını nolojisinde çok büyük bir önemli? Diyelim ki siz bir
her yerde hayatımızın Boğaziçi Üniversitesi’n- pazar söz konusu bu ne- gemi yaptınız. Geminiz
içindeler. Bilim dünyasında de tamamlayan Akgün, denle polimer fiziği, reoloji yola çıktığı andan itibaren
‘’polimer’’ olarak adlandırı- doktora çalışmalarını (maddenin akışını ince- geminize sürekli organiz-
dünyanın en iyi polimer leyen bilim dalı), polimer malar yapışacaktır. Zaman
enstitülerinden birine sahip teknolojisi bu alanda çok içinde bu organizmalar
olan Akron Üniversitesi’n- büyük rol oynamaktadır. gemilerin yüzeylerinde o
de gerçekleştirdi. Boğaziçi kadar birikirler ki gemi-
Üniversitesi Kurumsal Ancak son yıllarda uygu- nin hızını, kullandığı yakıt
İletişim Ofisi Akgün’den lamalar teknolojik olarak seviyesini etkiler boyuta
hayatımızın önemli bir daha yüksek seviyele- ulaşır. Haliyle geminin dış
parçası olan polimerler re ulaştı. Mesela ileride yüzeyinin belli bir süre içe-
üzerine yürüttüğü çalışma- dünyamıza şekil verecek risinde sürekli temizlenme-
lar hakkında bilgiler aldı. olan organik güneş pille- si gerekir. Bu da ekstra bir BİLİMSEL
rini düşünelim. Şu anda maliyet anlamına gelir. Bu
POLIMER FIZIĞI NEDIR, da güneş pilleri yapılıyor. noktada bu organizmaların
DÜNYADA HANGI Ancak bunlar inorganik gemiye tutunmasını en-
SEKTÖR VE SANAYILERDE malzemelerden yapılıyor. gelleyecek filmler devreye
KARŞIMIZA ÇIKIYOR? Verimlilikleri ise %30-35ci- girer. Bu tür şeyleri yapa-
varında ancak üretimleri bilmek için polimerlerin
Bülent Akgün- Polimer zahmetli ve pahalı oluyor. çok çok ince filmlerde nasıl
günlük hayatımızın çok Benim çalışmalarım ara- davrandığını anlamamız
içinde olan bir kavram sında güneş pilleriyle ilgili gerekiyor. Yaklaşık 20-25
aslında; farkında olun çalışmakta olan gruplar- yıldır bu konuda önemli ça-
veya olmayın kullandığınız la ortaklaşarak yapmış lışmalar yapılıyor. 21
birçok şey polimer taban- olduğumuz çeşitli yayınlar kimya teknolojileri gazetesi I I www.chemlife.com.tr
lı çünkü polimerler çok bulunuyor. Polimer ta- Polimerler spagetti gibi
ucuz. Hatta “sudan ucuz” banlı organik güneş pilleri birbirine dolanan bir
şeklinde de niteleyebiliriz. alanında ABD’de 2011-2012 yapıda bulunuyorlar. Ama
Her şeyi daha az maliyet- yıllarında çok fazla yatırım bunları ince bir film haline
li olarak yapabilmenin, yapıldı. Ben de o dönem getirirsek polimerler artık
malzemeleri ucuz olarak Amerika’daydım. Verimlilik o yapıyı koruyamıyor. Bir
üretebilmenin en basit yolu oranı %11-12 civarına geldi; polimer yığında 20 nano-
polimer kullanmak. Ayak- ancak %15 verimliliğe he- metre büyüklüğünde bir
kabılarınızdan, üstünüz- nüz varılamadı. Bu seviye çember oluşturduğunu dü-
deki kıyafetlere, kullan-at %15’lere ulaştığında çok şünün ve siz polimer yığını-
tabaklara kadar birçok büyük ihtimalle organik nı 15 nanometrelik bir yer-
şey polimerler ile yapılı- güneş pilleri yavaş yavaş de tutmaya çalışıyorsunuz.
yor. Örnekleri çoğaltmak günlük hayatta yerlerini Polimer mecburen önceki
mümkün; araba kapla- alacak. yapısından uzaklaşıyor.
maları, plastikten yapılan Bir tarafta uzayacak, bir
parçalar, araba lastiği, Polimerleri dilediğiniz gibi tarafta kısalacak ve ken-
boya... Bu bahsettiklerim tasarlayabilirsiniz dini oraya adapte edecek.
günlük hayatımızda yaygın Ama kendini oraya adapte
kullanımlara örnek oluştu- GÜNCEL ederken akışa olan direnci,
ruyor. Ancak polimer alanı ÇALIŞMALARINIZ hareketliliği, camsı geçiş
gerçekten geniş bir alan. HAKKINDA BILGI sıcaklığı (cam halinden
lan; küçük basit molekülle- ALABILIR MIYIZ? eriyik hale geçtiği sıcaklık)
rin devamlı olarak birbirini Örneğin yine günlük ya- değişiyor. Aslında polimeri
takip etmesi sonucu oluşan şamda sık kullandığımız Ben uzun bir zamandır po- normal olduğu durumdan
makro bileşikler günümüz- post-it’leri düşünün. Post- limerlerin yüzeylerde nasıl ince filme koyduğunuzda
de çok çeşitli alanlarda it’in menşei 3M isimli, ABD davrandığını inceliyorum. hem yapısı hem de özellik-
kullanılıyor. Türkiye Bilim- / Minnesota orijinli çok Genel olarak son dönemde leri değişiyor. Son 20 yıldır
ler Akademisi (TÜBA) 2017 büyük bir kimya şirketidir. çalıştığım konu ise ince bunu anlamak için önemli
Ödülleri kapsamında Üstün Genelde yapışkanlarında polimer filmler ile ilişkili. bir çaba söz konusu bilim
Başarılı Genç Bilim İnsanı polimer kullanırlar ve bu İnce polimerler biyomedi- dünyasında. Dolayısıyla
Ödülü’ne değer bulunan merkezde çalışanların kal kaplamalarda, organik benim çalışma odağım son
Boğaziçi Üniversitesi Kim- büyük bir kısmı sade- güneş hücrelerinin aktif 3-4 yıldır polimer mimarisi-