Page 22 - ChemLife Sayı 11

nin nanometre boyutlarda
filmin özelliklerine etkisi
diyebiliriz. Bunu bir nevi
bina mimarisi gibi de göre-
biliriz. Binayı da belirli bir
şekilde dizayn ederseniz
konforu arttırırsınız, farklı
bir şekilde dizayn ederse-
niz sağlamlığı arttırırsınız.
Polimerler de böyledir.
Polimerleri istediğimiz
şekilde dizayn edebiliyo-
ruz; sağladıkları en önemli
avantaj budur.

POLIMERLERI
DIZAYN EDEBILMEK bunları nasıl geliştirebilirsi- yaptığımız çalışmalar oldu, yapılıyor. Proteinlerin
BERABERINDE NE TÜR niz bilmeniz lazım. Model- proteinlerle de oldu. membran’larla nasıl etki-
AVANTAJLAR GETIRIYOR lemeler yapmanız lazım. leştiği konusu anlaşılmaya
BIRAZ AÇABILIR MIYIZ? Özellikle 10-15 yıl içerisinde Örneğin protein terapö- çalışılıyor. Ona göre bazı
yenilenebilir enerjinin fosil tik diye bir alan var. hastalıkların nasıl durduru-
BİLİMSEL
Siz kullandığınız polimeri yakıtların önüne geçmesiy- Özellikle ilaç firmalarının labileceğine dair stratejiler
hiç değiştirmeden sadece le polimerler hayatımızda tamamen proteinlerden belirlenebilir.
polimerin nasıl organize ol- daha fazla rol oynamaya ilaçlar yaptığı, antikorları
duğunu değiştirerek farklı başlayacak. Polimer filmle- kullanarak ilaçlar yaptığı PEKI, MALZEME
özellikler kazanabiliyor- rinin daha çok yer alacağı döneme girdik. O pazar BILIMININ GELECEĞI
sunuz. Biz son dönemde teknolojiler gelişecek. mesela beş yıl önce birkaç AÇISINDAN
lineer ve yıldız şeklindeki Çünkü polimer hem ucuz milyar dolarken belki beş DÜŞÜNÜRSEK,
polimer zincirlerini çalıştık. hem de siz polimeri bir yıl sonra 20-30 milyar TÜRKIYE’DEKI MALZEME
Lineer zincirdeki polimerle gram değil, 10 nanomet- dolarlık bir rakama ula- BILIMCILER NASIL BIR
yıldız şeklindeki zincirdeki relik bir filmde mikrogram şacak. Bütün bunlarda NOKTADA, DÜNYAYLA
polimerler aynı malze- düzeyinde kullanıyorsunuz. ince filmleri anlayabil- KIYASLARSAK?
meden yapılma. İkisi de O kadar düşük miktarda mek, yani ince filmlerdeki
22
kimyasal olarak aynı. Ama kullanarak hala istediğiniz proteinlerin, polimerlerin, Malzeme bilimi için birkaç
birinde tek bir zincir var; özellikleri elde edebildiği- metallerin davranışlarını farklı şey lazım. Birincisi,
uzun ve çok çok büyük bir nizi düşünün. Biz de son anlayabilmek çok büyük malzemeleri hazırlaya-
zincir. İçinde, örneğin, 500 birkaç yıldır ince filmlerde rol oynuyor. İnce filmler bilmek lazım. Türkiye’de
bin tane aynı monomer’in bu zincirlerin hareketliliği- bu anlamda hastalıkların aslında bu konuda iyi bir
(Polimerleri oluşturan ve ne bakıyoruz. nasıl geliştiğini anlamakta yerde. Ülkemiz özellikle
kendisi gibi en az iki par- da çok önemli. Biz dört yıl polimer sentezi olarak çok
çayla birleşebilen molekül) POLIMER MIMARISI önce bir çalışma yapmıştık. iyi bir durumda. İTÜ’de
kimya teknolojileri gazetesi I I www.chemlife.com.tr
olduğu bir yapıdan bahse- DEMIŞTINIZ, AIDS hastalığı hakkınday- Yusuf Yağcı Hocamız var
diyoruz yani. Yıldız zincirde POLIMERLERIN FARKLI dı; HIV virüsü ilginç bir örneğin, sentez konusunda
de aynı kimyasallar var, TASARIMLARINA virüstür. Yıllarca kendini bütün dünyada tanınır.
aynı tekrar eden mono- ULAŞMAK NE AÇIDAN gizleyip, sonra bir anda Osmangazi Üniversitesi’n-
mer üniteleri var. Ama ÖNEMLI? aktifleşebilir. Onun için de, ODTÜ’de, bizim üniver-
yıldız zincirde bunlardan, mümkün olduğu kadar çok sitemizde çok iyi hocalar
örneğin, 20 bin mono- Şu anda biyomedikal tedavi yöntemi geliştirmek var. İsmini sayamayacağım
mer bir kolu oluştururken cihazların kaplanması önemlidir. HIV’nin herhangi çok sayıda araştırmacı var.
20 bin tanesi öteki kolu alanına çok önem veriliyor. bir proteininin nasıl bütün Ancak polimer fiziği veya
oluşturuyor. Yani siz bu 20 Mesela stentlerin üzerine bu fonksiyonları yapabil- malzeme fiziği dediğimizde
binlik birimlerden 25 tane kaplanan ve ilacı kontrollü diğini anlarsanız virüsü biraz geride olduğumu-
kol yapabiliyorsunuz. Biri şekilde salan tabakalar durdurabilirsiniz. Biz, zu, bu alanda çalışan çok
yıldız, biri lineer şeklinde; var ve bunlar da polimer- HIV’nin proteinlerinden biri fazla isim olmadığını ve bu
kimyasal özellikleri tama- den yapılıyor. Ancak ince olan NEF proteininin hücre alanda daha fazla geliş-
men aynı olmasına karşın film dendiğinde de sadece zarına nasıl bağlandığını, meye ihtiyacımız olduğunu
bu ikisinin özellikleri tama- polimeri anlamamak gere- bağlandıktan sonra neler görüyoruz.
men farklı. kiyor. Ben hep polimer ince yaptığını çalışmış ve 3-4 yıl
filmlerinden bahsettim; önce bu çalışmamızı yayın- Söyleşi: Özgür Duygu Dur-
Sadece polimerleri sentez- ancak biz ince film çalışır- lamıştık. Bu alanda büyük gun-Sinan Cem Deveci /
lemeniz yetmiyor. Nasıl ça- ken polimer, metal veya bir çaba var. Yalnızca AIDS Kurumsal İletişim Ofisi
lıştığını da anlayabilmeniz protein diyerek çok ayırt için değil; örneğin Alzhe-
lazım. Hangi parametrele- etmiyoruz. Bizim zamanın- imer ve başka hastalık- Fotoğraflar: Kenan Özcan
re ihtiyaç duyuyorsunuz, da metal ince filmlerle de lar için de bu çalışmalar