Page 33 - ChemLife Sayı 30

33
SEKTÖREL GELIŞMELER www.chemlife.com.tr CHEMLIFE

lastik tutkalları olarak kullanılmaktadır. -Elongasyon ölçüm yöntemi: Bebek Tablo 2. Türkiye pazarında bulunan 4 Elongasyon Değerleri
SBC-bazlı tutkallar; nispeten kısa open bezi gergin bir şekilde düz bir zemine farklı bebek bezi markasında bulunan
time özellikli (tutkalın sürüldükten son- sabitlenerek, bacak ve bariyerin las- bacak ve bariyer lastiklerin uzunluk A B C D
ra materyal ile birleşene kadar geçen tikli bölgesinden 200 mm boyunda ortalama değerleri marka marka marka marka
bebek
bebek
bebek bebek
süre- lastikler kesildikten birkaç saniye (ilk ölçüm) kesilir. Uygun bir çözelti bezi bezi bezi bezi
sonra hemen yapıştırıldığı için open yardımı ile lastiklerin kesilen parçadan
time’ın kısa olması önemlidir), basınca ayrılması sağlanır. Lastiklerin boyları Lastik A B C D Sağ Bacak (%) 220 176 129 199
marka marka marka marka
Uzunlukları
karşı daha hassas olma ve düşük mali- ölçülerek elongasyon değeri her lastik (mm) bebek bebek bebek bebek Sol Bacak (%) 249 220 154 219
yet gibi avantajlar sağlamaktadır. Ayrı- için aşağıdaki formül ile hesaplanır. bezi bezi bezi bezi
ca basınç hassasiyeti ve düşük maliyet Her bir lastik için ölçülen elongasyon Sağ Bacak 59 70 85 64 Sağ Bariyer (%) 233 210 214 246
gibi avantajlar sunar. Construction değeri lastik sayısına bölünerek ortala- Sol Bariyer (%) 207 217 178 260
tutkalları gibi, lastik tutkalları da polar ma elongasyon değeri hesaplanır. Sol Bacak 52 59 76 59
olmayan yüzeylerin iyi ıslanması için Sağ Bariyer 57 62 61 56 Tablo 3’de verilen gerginlik değerleri
düşük yüzey gerilimine ve mükemmel Elongasyon = ((İlk ölçüm - Ölçülen ile Tablo 5’de verilen elongasyon de-
spiral püskürtülebilirliğe ihtiyaç duyar, lastik boyu)/Ölçülen lastik boyu)*100 Sol Bariyer 63 62 69 51 ğerleri karşılaştırıldığında elongasyon
ancak ek olarak, gerilmiş lastik şeritleri ile gerginlik arasında herhangi bir bağ-
tutmak için yüksek kohezif mukave- -Sızma (Manken bebek) testi: Bebeğin Tablo 3. Türkiye pazarında bulunan 4 lantı tespit edilmemiştir.
mete ihtiyaç duyarlar [6]. cildini simule eden özel yapı ve ağır- farklı bebek bezi markasında bulunan
lıkta olan manken bebeklere bezler bacak ve bariyer lastiklerin gerginlik Sonuç
Materyal ve Yöntem giydirilerek bebeklere belirli aralıklarla ortalama değerleri
sıvı vererek sızma gözlemlenene kadar Yapılan çalışmada kullanıldığı her ürü-
Bebek bezinde bacak ve bariyer las- teste devam edilir. Sızma görüldüğü Gerginlik Değerleri (cN) ne nitelik kazandıran lastik malzeme-
tiklerinin performansını ölçmek için anda test sonlandırılarak bezin ıslak sinin bebek bezi ürününün kritik per-
kullanılan elongasyon, gerginlik, sızma ağırlığından kuru ağırlığı çıkarılarak A B C D formanslarından gerginlik parametresi
(manken bebek testi) gibi birtakım sızma değeri g cinsinden kaydedilir. marka marka marka marka üzerine etkisi incelenmiştir. Yapılan
bebek
bebek
bebek
bebek
parametreler mevcuttur. Yapılan bu bezi bezi bezi bezi çoklu sayıda analizlerde lastik sayısı-
çalışmada; lastik sayısının bezin ger- nın arttıkça gerginlik değerinin arttığı
ginliğine etkisi, lastik boyunun bezin Sağ Bacak 62 54 60 50 sonucuna varılmıştır. Hijyen sektörün-
gerginliğine etkisi, gerginlik ile sızma Sol Bacak 57 63 64 56 de yaygınca kullanılan elongasyon test
arasındaki ilişki ve elongasyon ile ger- Sağ Bariyer 46 40 39 32 metodunun aslında bezdeki lastiklerin
ginlik arasındaki ilişkiyi incelemek için gerginlik değerini yansıtmayıp bezde
çok sayıda analiz gerçekleştirilmiştir. Sol Bariyer 40 45 38 31 kullanılan lastik miktarını verdiği çıka-
Çalışmalar sırasında gerginlik ölçümü rımı yapılmıştır. Bezin bebeğin cildine
için Chatillon cihazı kullanılmış olup, 3. Lastik gerginliğinin bebeğin sızma uyguladığı tansiyonu ölçmek için
cihazın görseli Şekil 3’de verilmiştir. performansı üzerine etkisinin ince- gerginlik test metodunun elongasyon
lenmesi için çalışma metoduna göre daha doğru sonuç
verdiği bilgisi elde edilmiştir. Ayrıca
Materyal ve yöntem kısmında verilen çalışma kapsamında gerginliği etkile-
sızma test metoduna göre yapılan 4 yen faktörlerin; tutkal miktarı, tutkal
Şekil 5. Manken bebeklerin görseli farklı markaya ait bebek bezlerinin atım şekli, lastik dtex'i, lastik sayısı,
hiçbirinde bacak veya bariyer bölge- backsheet hammaddesi yapısı, ağırlığı
1. Lastik sayısının bezde oluşan ger- sinden herhangi bir sızma gözlem- olduğu görülmüştür.
ginlik üzerine etkisinin incelenmesi lenmeyip sızmaların bel bölgesinden
için çalışma olduğu gözlemlendiği için ölçülen Kaynaklar
gerginlik değeri ile sızma değeri ara-
Chatillon Cihazı'nda ölçümü gerçekleş- sında doğrudan bir korelasyon yapıla- [1] Fuest, R., W., 2001, Polyurethane
tirilen gerginlik testinde aynı markaya mamıştır. Toplamda her marka için 20 Elastomers, Rubber Technology: Com-
ait bebek bezinin 3 farklı lastik sayısına farklı numuneden test yapılıp Tablo pounding and Testing for Performan-
sahip numuneleri test edilmiştir. Her 4’de bu analizlerin ortalama değerleri ce, First Edition, Chapter 9
Şekil 3. Chatillon gerginlik ölçüm cihazı bir örnekten 1000 adet test yapılmıştır verilmiştir.
ve Tablo 1’de ortalama gerginlik değer- [2] Mather, R., R., 2014, Synthetic
-Gerginlik ölçüm yöntemi: Bebek bezi leri verilmiştir. Tablo 4. Türkiye pazarında bulunan 4 Textile Fibres:Polyolefin, Elastomeric
and Acrylic Fibres, Textiles and Fashi-
gergin bir şekilde sabitlenerek bezde farklı bebek bezi markasına ait sırtüstü on Materials, Design and Technology,
bulunan lastikli bölge (hem bacak hem Tablo 1. Farklı lastik sayılarına sahip sızma testi ortalama değerleri Chapter 6
bariyer lastikleri) 220 mm boyunda bebek bezlerinin gerginlik ortalama
kesilir. Kesilen parçanın yukarısından değerleri Sızma (Manken bebek)- Sırtüstü [3] Eceiza, A., Martin, M., D., Caba, K.,
10 mm aşağısından 10 mm olcak şekil- Kortaberria, G., Gabilondo, N., Corcu-
de Şekil 4’de gösterildiği gibi işaretle- A marka bebek bezi 360 g era, M.,A., Mondragon I., 2008, Ther-
nir. Chatillon cihazının üst ve alt çene Lastik Sayısı Bir Lastik İki Lastik Üç Lastik B marka bebek bezi 225 g moplastic Polyurethane Elastomers
arasındaki mesafe 160 mm'ye ayarla- Gerginlik Değeri 28 54 77 Based on Polycarbonate Diols With
nır. Lastikler cihazın önce alt sonra üst (cN) C marka bebek bezi 390 g Different Soft Segment Molecular We-
çene kısmına işaretli yerden tutturulur D marka bebek bezi 350 g ight and Chemical Structure: Mecha-
ve cihaz çalıştırılır. Daha sonra 15 sn Chatillon Cihazı'ndan alınan ölçüm nical and Thermal Properties, Polymer
beklenir ve cihazın verdiği değer N sonuçlarına göre lastik sayısı arttıkça Engineering and Science, Wiley
cinsinden kaydedilir. bezde oluşan gerginlik değerinin arttığı 4. Elongasyon ile lastik gerginliği [4] Jerde, J., 1992, Spandex, Encyclo-
görülmüştür. değerleri arasındaki bağlantının ince- pedia of Textiles, First Edition
lenmesi için çalışma
2. Lastik uzunluklarının bezde oluşan [5] Bhata, G., Chanda, S., Yakopson,
gerginlik üzerine etkisinin incelenme- Materyal ve yöntem kısmında verilen S., 2001, Thermal properties of elastic
si için çalışma elongasyon testine göre yapılan 4 fibers, Thermochimica Acta 367-368,
farklı markaya ait bebek bezlerinin Elsevier
elongasyon değerleri Tablo 5’de veril-
Türkiye pazarından bulunan 4 farklı miştir. Her bez için toplamda 100’er
markaya ait bebek bezi ürünlerine adet elongasyon testi yapılmış olup [6] Paul, C., W., 2002, Hot-melt adhe-
sives, Adhesion Science and Enginee-
Chatillon cihazında yapılan gerginlik çalışmada ortalama değerlere yer ring, Chapter 15, Volume 2
analiz sonuçları ile gerginliğin ölçüldü- verilmiştir.
ğü lastik uzunlukları kıyaslandığında;
lastik boyunun uzun veya kısa olması
ile lastiğin gerginliği arasında yapılan Tablo 5. Türkiye pazarında bulunan 4
Şekil 4. Gerginlik ölçümü öncesi ürün 1000 adet ölçümler sonucunda her- farklı bebek bezi markasına ait elon-
gasyon değerleri
hazırlık aşaması hangi bir bağlantı tespit edilmemiştir.