Page 7 - ChemLife Sayı 48

7
BILIMSEL GELIŞMELER www.chemlife.com.tr CHEMLIFE

ESKI ÇÖMLEKLER MUMYALAMANIN

KIMYASAL SIRLARINI ORTAYA ÇIKARIYOR

2018'de Mısır'daki eski bir mezarlık- rifler artık kolayca doğrulanabilir. olmadığını açıkladı. Bunun yerine anlamaya yaklaşıyoruz. Çalışma,
ta çalışan arkeologlar inanılmaz bir böcek öldürücü ve antimikrobiyal Afrika ve Güneydoğu Asya'dan
keşifte bulunduklarını duyurdular: Kavanozlardaki maddelerin analiz özelliklere sahip sedir, ardıç ve selvi bazı malzemeler tedarik eden tica-
“etiketli kavanozlar ve vücutları öbür sonuçlarına göre, balsam ve mer- yağlarının bir karışımıydı. Hayvan- ret ağının düşündüğümüzden daha
dünya için korumak için kullanılan hemlerin bileşenlerinin önceki ta- sal yağlar formülasyonu tamam- karmaşık ve kapsamlı göründüğünü
yağlar ve merhemler için kapların nımlamalarını göre çok farklılıklar ladı. Ekip ayrıca bazı bileşenlerin ortaya koyuyor. O zamanın uzman-
olduğu bir mumyalama atölyesi.” ortaya çıktı. Örneğin, araştırmacı- Mısır'dan uzak yerlerden geldiğini ları, binlerce yıl önce kıtalar arasında
İlk analizlerinde araştırmacılar, bu lar artık antiu adı verilen balsamın göstermek için kimyasal belirteçler kimyasal özellikler ve ayrıca yağlar
kapların kimyasal içeriklerini tespit daha önce varsayıldığı gibi mür kullandı. Çalışma, dammaradienol ve reçineler hakkında bilgi ticareti
etti. Sonuçlar bazı sürprizleri de be- (Mür, özellikle Yakın Doğu'da ilaç yalnızca tropikal orman bölgelerinde yapmış olabilir” diyor.
raberinde getirdi (Nature 2023, DOI: yapımında ve parfümeride yarar- yetişen bir ağaçtan gelen dammar
10.1038/s41586-022-05663-4). lanılan, kokulu, yapışkan bir reçine yağının tanımlanmasına özellikle Kaynak: https://cen.acs.org/anal-
türü. Başta Commiphora myrrha yardımcı olmuştur. ytical-chemistry/art-&-artifacts/
Kahire'nin güneyindeki Saqqâra olmak üzere, çeşitli Commiphora Ancient-pots-contain-chemical-sec-
bölgesi, 3.000 yıllık insan uygarlığı- türüne dahil ağaçlardan elde edilir) Kahire'deki Amerikan Üniversite- rets/101/web/2023/02
nın sırlarını ortaya koymaya devam veya sığla (Sığla ağacı, Altingiaceae si Mısırbilim birimi başkanı Salima
ediyor. Onlarca piramit, bir yer altı
mezarlığı ve Hıristiyan manastırına
ev sahipliği yapan bölge, Mısır'daki
en eski ve en sık kullanılan mezarlık
yerlerinden biri. Memphis antik ken-
tiyle bağlantılı olan bölge, arkeolog-
lar için bulunmaz nimet. Daha bu yıl,
arkeologlar şimdiye kadar keşfedilen
en eski ve en eksiksiz mumyanın
ne olabileceğini açıkladılar ve MÖ
50'den kalma 16 m uzunluğunda
bozulmamış bir papirüs parşömeni
ortaya çıkardılar.

Münih Ludwig Maximilian Üniversi-
tesi ve Tübingen Üniversitesi'nden
araştırmacılar, Kahire'deki Ulusal
Araştırma Merkezi'ndeki meslektaş-
larıyla iş birliği içinde mumyalama
tariflerini analiz etmek için Mısır'a
gitti. MÖ altıncı ve yedinci yüzyıla
tarihlenen kavanozlardaki birçok
farklı bileşiği tanımlamak için gaz
kromatografisi/kütle spektromet-
resi kullandılar.

Geçmişte araştırmacılar, eski Mısırlı-
ların mumyalanmış kalıntılardan alı-
nan örneklerle yazılı tariflerin açık-
lamalarını inceleyerek kullandıkları familyasından günümüzde sadece Ikram, "Artık mumyalama teknolo-
kimyasal karışımları bir araya getir- Anadolu, Amerika ve Çin'de doğal jisini, bilgi genişliğini ve eski Mısırlı-
meye çalıştılar. Ama Saqqâra'daki olarak yayılış gösteren Liquidam- ların kimyasallar ve farklı malzeme-
kaplar etiketli olduğundan, bu ta- bar cinsine ait türlerin ortak adıdır) ler hakkındaki bilgilerinin derinliğini