Page 14 - CHEMLIFE - 3

BILIMSEL

DÜZENSİZ KİMYASAL

KULLANIMI

OZON DELIĞININ

IYILEŞMESINI

GECIKTIRIYOR

rı arasında tamamen iyileş- klorun ve ozon düzeylerinin larla ilgili herhangi bir dü-
‘‘Yeni bir araştırmaya mesi bekleniyor. devam eden diklorometan zenleme bulunmamakla
göre, düzensiz ozon büyümesine duyarlılığını birlikte, konsantrasyonlar
tüketen maddelerde- Bununla birlikte, Montreal incelemek için küresel bir biran önce düşürülmeledir.
ki artışlar, emisyon Protokolü tarafından dü- kimyasal taşıma modeliyle Leeds Üniversitesi, Dünya
senaryolarına göre zenlenmeyen, kısa ömürlü, simülasyonlar kullanıyor. ve Çevre Okulu’ndan Prof.
5-30 yıl arasında
Amerika Birleşik Devletle-
ozon tüketen bir madde
www.chemlife.com.tr viyelerinin iyileşmesini ferik konsantrasyonları son Atmosfer İdaresi (NOAA) gazın atmosferik zenginliğini
Dr. Martyn Chipperfield, “Bu
kutuplardaki ozon se-
olan diklorometan atmos-
ri’ndeki Ulusal Okyanus ve
izlemeye ve kaynaklarını be-
geciktirebilir.’’
bilim adamları tarafından
yıllarda arttı ve bu kimyasal
lirlemeye devam etmeliyiz.
verilen son yirmi yıl boyunca
ozon kaybına katkıda bulu-
Şu anda, Ozon Tabakasının
nabilir. Çalışma ekibinden
atmosferdeki diklorometan
CFC’lerin etkilerinden arın-
Dr. Ryan Hossaini şunları
NOAA’dan ortak yazar Dr.
dergisinde yayınlanan bul-
gular, daha önce ihmal
dir, ancak artan diklorome-
Stephen Montzka “Ölçüm-
söyledi: “Diklorometan, bir
14 Nature Communications Lancaster Üniversitesi’nden ölçümleri de analiz edildi. maya halen devam etmekte-
edilen diklorometan kimya- dizi endüstriyel uygulama- lerimiz sonucu diklorome- tan varlığı, gelecekteki ozon
salının artık ozon deliğinin ya sahip ve bu ozon tüke- tan için gözlemlenen artış- ve iklim tahminlerine bir
büyümesine katkıda bulun- ten kimyasal. Çoğu ozon lar çarpıcı ve beklenmedik. miktar belirsizlik getirecek-
duğunu ve gelecekteki ozon tükenmesinden sorumlu 1990’ların sonlarında yavaş tir. “Ozon tabakası, insan,
deliğinin artmaması için kul- olan CFC’ler ve benzer uzun yavaş azalma gösterdi ancak hayvan ve bitki sağlığı için
lanımının gözden geçirilme- ömürlü gazların aksine, 2000’li yılların başından bu zararlı olabilecek belirli dal-
si gerektiğini ileri sürdü. Klo- diklorometanın kısa bir at- yana dünyanın her yerinde ga boylarındaki zararlı gü-
roflorokarbonlar (CFC’ler) mosferik ömrü vardır, bu iki faktör arttı “diyor.
gibi uzun ömürlü klor türleri nedenle Montreal Protokolü neş ultraviyole (UV) radyas-
1980’lerde stratosferik ozon tarafından kontrol edilme- “Bu büyümeyi neyin yönlen- yona karşı korur. Bulguların
Temmuz - 2017
tabakasının tükenmesine miştir. Buna rağmen, artan dirdiğinden emin değiliz. Bu- ve görüşlerin daha kapsamlı
yol açtı ve bu durum en üretim, son on yıl içinde nunla birlikte, bu kimyasalın, sonuçları üzerine Dr Hossa-
büyük ölçüde Antarktika’da atmosferik konsantrasyo- aşamalı olarak kalan diğer ini, “Ozon önemli bir iklim
görüldü. 1987 yılında ozon nunda hızlı bir artışa neden uzun ömürlü kimyasalların gazıdır ve diklorometanın
tabakasını zayıflatan mad- oldu.“ “Diklorometan’nın (örn., CFC’ler ve HCFC’ler) ye- artan etkisinden dolayı ozon
delerin emisyonunu düzen- ozon tüketimi halen olduk- rine bir solvent olarak kulla- bolluğunda gerçekleşecek
leyen BM Montreal Proto- ça ılımlı olsa da, gelecekte nılması veya diğer kimyasal- değişiklikler, gelecekteki
kolünün tanıtılmasından atmosferdeki bu gaz mikta- ların üretiminde hammadde iklim tahminlerini değişti-
sonra, stratosferik ozon to- rının nasıl değişeceğinden olarak kullanılmasıyla ilişkili rebilir” dedi. “Montreal Pro-
parlanma eğilimine girdi ve kimse emin değil. Sonuçla- olabilir. “Projeksiyonlarına tokolü tarafından kontrol
bu yüzyılın ikinci yarısında rımız, konsantrasyonda de- göre, devam eden dikloro- edilmeyen diklorometan ve
ozon deliğinin 1980 öncesi vam eden sürekli büyüme- metanın, 2004-2014’teki or- benzeri kimyasalların oluş-
seviyelere dönmesi öngörü- nin, Montreal Protokolünün talama artış eğlimi, kutuplar
lüyor. gelecekteki faydalarından üzerindeki ozon geri kaza- turduğu stratosferik ozon
bazılarını engelleyerek, ozon nımını 30 yıl erteledi. Diklo- için artan tehditlerden ha-
MIT araştırmacıları tarafın- tabakasının iyileşmesini bü- rometan konsantrasyonları berdar olmalıyız”. Araştır-
dan yapılan bir araştırmada, yük ölüde erteleyebileceğini mevcut seviyelerde kalırsa, ma, Doğal Çevre Araştırma
kutuplarda ozon tabakası gösteriyor. “ toparlanma gecikmesi sa- Kurumu (NERC) tarafından
iyileşmesinin ilk izlerini be- dece 5 yıl olacaktır. Dikloro- finanse edildi.
lirlediklerini bildirdi. ‘Ozon Dr. Ryan Hossaini arkadaş- metan’ın gelecekteki rotası
deliği’ nin 2046 ile 2057 yılla- ları gelecekteki stratosferik belirsizdir, ancak emisyon- Kaynak : worldofchemicals