Page 26 - CHEMLIFE - 3

KÖŞE YAZILARI

PLAZMA TEKNOLOJİSİNİN

TEKSTIL UYGULAMALARI

Yazan : Gülşah ALTUNTAŞ

• Kumaş yüzeyinde su ve
kir iticilik özellik istenilirse;
Pamuk lifini plazma poli-
merizasyonu ile hidrofob
yapmak için tetrametilsik-
lotetrasiloksan (TMCTS),
octametilsiklotetrasilok-
san (OMCTS) ve florokar-
bon sıvı başlatıcılar ile
belirli florokarbon gazları
kullanılabilmektedir. Plaz-
ma polimerizasyonundan
sonra tekstil materyali
www.chemlife.com.tr Resim 1-Dokuz Eylül üniversitesinde bulunan plazma cihazı kası kaplanır ve işlem gör-
üzerine ince bir film taba-
memiş pamuk hızla ısla-
nırken işlem görmüş olan
tekstil materyali oldukça

>135 dereceye sahip olur
kumaşların temas açısını,
lifler/kumaşlar ve polimer
26 ‘‘Bilim dünyası, tekstil • Kompozit yapılarda rında, yünlü ve pamuklu yüksek bir temas açısına
terbiye işlemlerinin matrisi arasındaki yapış- su emme özellikleri, hid- • Yağ iticilik özellik istenilir-
sağladığı etkiyi sağla- mayı artırma rofilleştirilebilirlikleri ve se, Florokarbon bileşikleri,
yacak, çevreye zarar • Polimerik kaplama ve boyanabilirliklerinin düşük plazma polimerizasyonun-
vermeyecek, daha az laminasyonda yapışmayı sıcaklık plazma işlemlerin- da perfloralken başlatıcı-
enerji, daha az kimya- artırma de nasıl etkilendiğini araş- ların kullanımı ile tekstil
sal madde ve daha az • Terbiye işlemleri ön- tırmışlardır radyo frekansı materyallerine yağ iticilik
su harcanan alternatif cesinde kumaş yüzeyini plazma cihazında oksijen özelliği de kazandırmak-
modifikasyon yön- işlem etkinliğini sağlaya- plazması ile işlem yapıl- tadırlar. Yağ itici özellik
temleri üzerine yoğun cak şekilde modifiye etme mıştır. Örneklere gaz akış kazandırmak için polipro-
araştırmalar yapıl- (örn. boyama öncesi, baskı hızı 0,3 l/ dk, plazma gücü pilen film üzerine poli(hep-
Temmuz - 2017
maktadır.’’ öncesi uygulayarak boya 300 w ve işlem süresi 3 tadekaflorodesen), hep-
alımını artırma) dk olan oksijen plazması tadekaflorodesen (HDFD)
• Haşıl sökme uygulanmıştır. İşlemden başlatıcı kullanılarak kap-
Plazma teknolojisi de bu • Yün lifinin keçeleşme sonra yünlü ve pamuklu lanmaktadır. İşlem gör-
alternatif yöntemlerden çekmesini önleme kumaşların her ikisinin memiş polipropilenin yağ
bir tanesidir. Plazma tek- • Sterilizasyon de hidrofilciliklerinin art- iticilik değeri (AATCC) 1
nolojisi ekolojik ve ekono- • İmplante edilen teks- tığı ve hidrofilleştirilebi- iken, işlem görmüş filmin
mik bir yöntemdir.Tekstil til materyallerinde biyo lirlilikleri ve boyanabilirlik yağ iticilik değeri (AATCC)
materyallerinde plazma uyumluluk sağlanması özelliklerinin de yaklaşık 3’e yükselmiştir
işlemlerinin muhtemel % 50 oranında geliştiği
kullanım yerleri aşağıdaki v.b gibi çeşitli uygulama görüşmüştür. Buna ben- • Güç Tutuşurluluk özel-
gibidir. alanları bulunmaktadır. zer işlemleri Dokuz Eylül lik istenilirse; Poliamid 6
Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. plakaların güç tutuşurluk
• Islanabilirliği artırma ve Konuyu daha iyi anla- Bengi KUTLU kendi labora- özellikleri, oksijenle karış-
Islanabilirliği azaltma (su mak için, çalışmalardan tuarlarındaki plazmalar ile tırılmış 1,1,3,3-tetrame-
iticilik) biri olan “ Islanabilirlilik” çalışmalar yapmıştır. tildisiloksanın (TMDSO)
• Kumaşlara kir itici, yağ özelliğin kumaşa kazan- soğuk-uzak azot plazması
itici, güç tutuşur, anti bak- dırılmasının nasıl yapıl- Bu çalışmalardan (CRNP) polimerizasyonu
teriyel, elektriksel iletken- dığına göz atalım;Sun ve bazıları aşağıdaki ile geliştirilmektedir. Bu iş-
lik vb. özellik kazandırma Stylios (2004), çalışmala- gibidir; lem için kullanılan reaktö-