Page 23 - ChemLife Sayı 05

BILIMSEL

polimerleri yakarak karbon deden bir yolunu geliştirdi. kompozit içine nüfuz edebilir ya getirileceğini ve böylece
elyaf geri dönüşümü sağlıyor. ve kompleks yapıyı parçalaya- fiyatların düşeceğini söylüyor.
Colorado merkezli bir start- “Polimerin Parçalanması ve bilir. Zhang, kritik karbon-azot Tabi bu değişim bugünden ya-
up olan Vartega da benzer bir Kararlılığı” isminde rapor edilen bağlarını parçalamak için çinko rına olacak bir değişim değil.
uygulamayı kimyasallarla ger- çalışma, pahalı karbon fiber ve klorür ve reçineleri genişletmek Otomobil üreticilerinin yeni
çekleştiriyor. Fakat elde edilen kompozitleri oluşturan diğer için etanol kullandı. malzemeleri kabul etmeleri ve www.chemlife.com.tr
karbon elyafın orjinaline kı- malzemeleri tekrar verimli bir kullanmaya başlamaları zaman
yasla daha kısa olduğu ve ağır şekilde kullanmayı amaçlıyor. alıyor. Geçmişten bir örnek ver-
yük taşımakta aynı yetkinliğe mek gerekirse; Ford’un F-150
sahip olmadığı ifade ediliyor. Aşındırıcı kimyasallar ortadan Araştırmacılar karbon elyafla- pikap şasesinde çelik yerine
Dolayısıyla geri dönüştürülmüş kaldırıldı rın yanı sıra reçine malzemesini alüminyum kullanmaya başla- 23
karbon elyaf, güçten çok, hafif- kolaylıkla yeniden kullanıla- ması 6 yıl aldı ve 1 milyar do-
liğin önemli olduğu alanlarda Araştırmacılar, pahalı karbon bilecek bir biçimde muhafaza lara maloldu. Sonuçta iyi haber
kullanılabiliyor. Tenis raketleri fiberleri geri kazanmak ve geri edebildi. Ekip patent başvuru- şu ki, karbon elyaf ürünler son
bu alanlardan biri. dönüştürmek için, çoğunlukla sunda bulundu ve yöntemlerini derece uzun ömürlü bir mal-
onları mekanik olarak öğütme- ticarileştirmek için çalışıyorlar. zeme. Bugün karbon elyaftan
Yeni yöntemler deneniyor ye ya da çok yüksek sıcaklığa üretilen rüzgar türbinleri ve
veya güçlü kimyasallara maruz Karbon elyafın geleceği: Fi- elektrikli otomobillerin, önü- Eylül - 2017
Nottingham Üniversitesi Me- bırakmaya çalıştılar. Ancak, iş- yatlar düşebilir müzdeki on sene içinde enkaza
kanik ve Malzeme Mühendisli- lem sırasında karbon fiber ha- dönüşmeyecekleri kesin.
ği Bölüm Başkanı Steve Picke- sar görür. Kullanılan aşındırıcı Jaguar Land Rover tarafından
ring başkanlığındaki araştırma kimyasallar tehlikeli ve uzak- yapılan bir araştırmaya göre, Kaynaklar : Dünya & Compositesworld
takımı ise, geri dönüştürülmiş laştırılması zordur. Ayrıca kom- otomotiv yan sanayinde kul- & Phys
karbon elyafı su içinde ayrış- pozitlerdeki matris reçine mal- lanılan bir malzeme olarak
tırmayı ve ince bir boru saye- zemelerini yok ederek dağınık karbon elyaf, çelikten 20 kat;
sinde yeniden dizilim yapmayı bir kimyasal karışım ve ilave bir alüminyumdan ise 10 kat daha
hedefliyor. Pickering bu işlem atık sorunu yaratırlar. pahalı. Karbon elyaf alanında
sayesinde karbon elyafın, ilk çalışan start-up’lar fiyatların
hali gibi yeterince güçlü bir Projede, Mekanik ve Malzeme düşme ihtimalini gündeme
malzeme olacağını ve otomotiv Mühendisliği Okulu’nda profe- getiriyorlar. Örneğin Colorado
sektöründe kullanılabileceğini sör olan Jinwen Zhang ve ekibi, merkezli bir start-up, düşük
düşünüyor. Sıvı etanolde termosetleri par- ısıda yeniden şekillendirile-
çalamak için düşük bir sıcak- bilen bir polimer geliştirmiş.
WSU ( Washington State Uni- lıkta katalizör olarak yumuşak Kolaylıkla şekillendirilebilen bu
versity ) araştırma ekibi ise, asitleri kullanarak yeni bir kim- polimer sayesinde, karbon el-
modern uçaklardan, spor yasal geri dönüşüm yöntemi yaftan üretilen yan parçalar bir
ürünlerine, yenilenebilir enerji geliştirdi. Kürlenmiş malzeme- dakikadan az bir sürede monte
ve rüzgar enerjisi endüstrisine leri etkin bir şekilde parçala- edilebilecek. Start-up’un yöne-
kadar her alanda kullanılan po- mak için, araştırmacılar, mal- ticisi, ikincil bir pazar yaratarak
püler karbon fiber kompozitleri zemenin sıcaklığını yükseltti, geri dönüştürülmüş karbon
geri dönüştürmenin umut va- böylece katalizör içeren sıvı, elyafın yeni ürünlerle bir ara-