Page 38 - ChemLife Sayı 12

ENDÜSTRI 4.0’IN TÜRKIYE IMALAT

SANAYISINDEKI YERI VE POTANSIYEL

ETKILERI

ENDÜSTRI 4.0’IN TÜRKIYE mektedir. Bu son sanayi devri- sanayi idi. 18. Yüzyılın ortala- yeti’nin ilk yıllarında sınırlı
IMALAT SANAYISINDEKI YERI minde; bilişime dayalı akıllı üre- rında Ingiltere’de başlayıp diğer sayıda küçük ve orta ölçekli
VE POTANSIYEL ETKILERI timler yapan akıllı fabrikalarda, Avrupa ülkelerini ve sonrasında kuruluşlardan oluşan ülke sa-
makinelerin üretim sürecinde tüm dünyayı etkileyen endüst- nayisi savaşlarla geçen uzun
Sanayide Yeni Bir Devrim: En- insana bağlı kalmadan kendi ri inkılabı, makineleşmeden yılların verdiği zorluklarla
düstri 4.0 kendilerini yönetmeleri amaç- istifade edemeyen Osmanlı mücadele ediyordu. 1923’te
lanmaktadır. Sanayisi’ni giderek söndürmeye sanayi ekonomisinin güçlendi-
Birinci Endüstri Devrimi üre-
timin makineleşmesi, Ikinci Akıllı fabrikalarda otomasyon başladı. Küçük yerli endüstri rilmesi amacıyla yapılan Izmir
Endüstri Devrimi üretimin süreçleri, cihazların ve makine- diğer ülkelerin bu makineleşme I. Iktisat Kongresi ile hızlı bir
kalkınma programına giril-
hamlesine karşı koyamadı ve
serileşmesi, Üçüncü Endüstri lerin birbirleriyle haberleşerek tezgahların büyük bir kısmı bu miştir. Ülke çapında sanayide
Devrimi ise üretimin otomas- üretim işlemlerini kendi içle-
KÖŞE YAZISI
yonu ve sayısallaşması olarak rinde belirleyip düzenlemeleri rekabet karşısında işleyemez özelleştirmeyi sağlamak
gerçekleşmiştir. Bu üç endüstri anlamına gelmektedir. Örneğin, duruma geldi. amacıyla 1927 yılında çıkarılan
devriminden sonra ilk olarak üretimin herhangi bir aşama- Dünyadaki sanayileşme ha- Teşvik-i Sanayi Kanunu ile Türk
yatırımcılar desteklenmiştir.
2011 yılında Almanya’nın Han- sında kaynak sıkıntısı olması reketine karşılık 19. yüzyılın Bu dönemde ülke sanayisi
nover kentinde yapılan tekno- durumunda, gerekli kaynak başlarında Osmanlı Devleti’nde
loji fuarında ortaya konan Dör- siparişi otomatik olarak veril- birtakım ekonomik önlemler hızlı gelişimler içine girmiş ve
düncü Endüstri Devrimi, bilişim mekte, oluşan arızalar anında alınmaya ve sanayileşmeye yö- 1933 yılında Birinci Beş Yıllık
ve internet süreçlerinin üretim ve yerinde tespit edilip giderile- nelik adımlar atılmaya başlan- Sanayi Planı ile sanayide planlı
bir şekilde büyüme ve ilerleme
aşamalarına entegrasyonu ve bilmekte, sistem tam kapasitey- mıştır. 1839 yılında ilan edilen hedeflenmiştir. Birinci Beş Yıllık
bu süreçler arası ağların oluştu- le ve sorunsuz çalıştırılabilmek- Tanzimat Fermanı ile sanayileş-
rulması sonucu ortaya çıkmıştır. tedir. (Siemens, 2015) meye daha fazla önem verilen Sanayi Planı ile üzerinde en
çok durulan ve önemsenen şey
ve sanayide devletçiliğin uygu-
2013 yılında, BITKOM, VDMA ve Geleceğin sanayi üretimini yerli üretim olmuş, yerli üretim
ZVEI adlarında üç tane Alman landığı bir döneme girilmiştir. teşvik edilmiştir.(Erdel A., 1943)
38 şekillendirecek Endüstri 4.0 Kapitülasyonların oluşturduğu
kuruluşu tarafından hayata ge- teknolojisi, şekil 1’de verildiği ekonomik baskılar karşısında 1936 yılında hazırlanan Ikinci
çirilen ‘Endüstri 4.0 Platformu’ gibi 9 temel yapıtaşından oluş-
ise Endüstri 4.0’ın en kapsamlı maktadır: sanayi ağırlıklı çözümler geliş- Beş Yıllık Sanayi Planı ile özel
ve açıklayıcı tanımını şu şekilde tirilmeye çalışılan bu dönemde girişimlerin desteklenmesi sür-
yapmıştır: “Endüstri 4.0, ürünle-
rin ve üretim sistemlerinin, ya-
şam döngüsündeki bütün değer
zincirinin organizasyon ve
yönetiminde yeni bir seviye olan
kimya teknolojileri gazetesi I I www.chemlife.com.tr
Dördüncü Endüstri Devrimi’ni
tanımlar. Bu döngü, sürekli
artarak bireyselleşen müşteri
isteklerine odaklanır ve fikir
aşamasından başlayarak ürün
geliştirme ve üretim siparişin-
den, bir ürünün son kullanıcıya
dağıtımını ve geri dönüşümünü
de kapsayacak şekilde tüm
zinciri içine alan hizmetleri içe-
rir.’’ (http://www.plattform-i40.
de/I40/Navigation/DE/Home/
home.html)
Şekil 1: Endüstri 4.0’ın yapısı sanayileşmede istenilen başarı müş fakat sonraki yıllarda II.
Günümüz dünyasının sanayi sağlanamamış, cumhuriyet ilan Dünya Savaşı sebebiyle bu plan
atılımında öncü olan ülkelerinin (kaynak: TÜSIAD ve BCG, 2016) edilene kadarki süreçte artan istenildiği gibi yürütülememiştir.
endüstrileri, sanayi devriminden borçlar, ekonomik bunalımlar, 1950’li yıllara kadarki dönemde
bu yanaki sürecin son kısmı askeri yenilgiler gibi etmenler- ülke çapındaki büyük endüstri-
olan ve Endüstri 4.0 olarak ad- Cumhuriyet Öncesi Türk den dolayı sanayiyi güçlendir- yel yatırımlar genellikle devlet
landırılan endüstri devrimlerinin Sanayisi mek mümkün olmamıştır. tarafından yapılmıştır.
dördüncü evresi ile evrilmekte- Cumhuriyet kurulmadan önceki
dir. Bu süreçte önceki üç sanayi Türk Sanayisi daha çok insan Cumhuriyet Dönemi Türk Sanayi kuruluşlarının artması ile
beraber ülkede ulaşım ve ha-
devrimine kıyasla dördüncü gücüne dayalı tezgahların yer Sanayisi berleşme ağı yaygınlaştırılmış,
sanayi devrimi ile teknolojiye aldığı ve iç pazarın ihtiyaçlarını
dayalı akıllı üretim hedeflen- karşılamaya yönelik küçük bir 1923’te yeni bir ülke olarak enerji üretimi arttırılmıştır. Bu
gelişmelerle birlikte 1979 yılın-
kurulan Türkiye Cumhuri-