Page 8 - ChemLife Sayı 32

8 CHEMLIFE KIMYA VE TEKNOLOJILERI GAZETESI ENERJI TEKNOLOJILERI

YENİLENEBİLİR ENERJİ

KAYNAKLARINDAN YAPAY ZEKÂ İLE

EN VERİMLİ DÜZEYDE YARARLANMAK MÜMKÜN MÜ?

Ülkemiz açısından stratejik değer yakın bir arkadaşımın önerisiyle ve aldığımız patentle birlikte bir yenilenebilir gerekse sınırlı doğal
taşıyan alanlarda yürütülecek Boğaziçi Üniversitesi’ne baş- kısmı uygulandı. Ümit ediyorum kaynaklar açısından entegre bir
projelere katkı sağlamak üzere, vurdum ve başvurum olumlu ki TÜBİTAK projem sırasında da enerji politikasına gerek oldu-
alanlarında yaptıkları üst seviye sonuçlandı. Aralık ayında da yenilenebilir enerji sistemleri ala- ğunun altını çizen Aydın şöyle
bilimsel ve/veya teknolojik çalış- atamam gerçekleşti. Boğaziçi’ne nında endüstri ile ortak çalışma devam etti: ‘’Türkiye doğal gaz
malar ile tanınmış ve yurt dışında katıldığım için çok memnunum. fırsatlarımız olur’’. veya petrol açısından fakir bir
çalışma deneyimine sahip başta Aynı zamanda TÜBİTAK’tan da ülke sayılır belki ama yenilenebilir
Türk bilim insanları olmak üzere 2232 programı çerçevesinde geri Fabrikalardaki üretim tasarımları, enerji kaynakları açısından özel-
nitelikli araştırmacıların yurtdı- dönüş bursu aldım. Bu burs kap- tarım arazileri veya devlet için likle de güneş enerjisi bakımın-
şından Türkiye’ye gelmelerini samında Boğaziçi’nde yenilenebi- tasarlanmış bölge bazlı grid sis- dan çok avantajlı bir ülke. Ayrıca
teşvik etmeyi ve çalışmalarını lir enerji alanında yapay zekâyı da temleri gibi alanlarda çalıştıklarını kömür, linyit gibi önemli kaynak-
Türkiye’nin önde gelen üniversi- dahil eden çalışmalar yapacağız’’ ekleyen Aydın şöyle devam etti: larımız da mevcut, bu kaynakları
te, sanayi kurum ve kuruluşları dedi. ‘’Güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, yenilenebilir kaynaklarla entegre
veya kamu kurumlarında yürüt- termal enerji veya dalga enerjisi ederek ulusal bazda bir enerji
melerini sağlamak için TÜBİTAK Proses sistemleri mühendisliği gibi farklı yenilenebilir enerji politikası geliştirilebileceğini dü-
tarafından başlatılan 2232 kapsamında doğal kaynaklardan kaynakları üzerine çalışıyoruz. şünüyorum ki bu alanda Boğaziçi
Uluslararası Lider Araştırmacılar en verimli biçimde yararlanmak, Türkiye’nin doğusu ile batısında Üniversitesi Enerji Politikalara
Programı kapsamında Boğaziçi kimyasal üretim sistemlerinin kullanacağınız enerji sistemleri Araştırma Merkezi gibi merkezler
Üniversitesi’ne katılan Dr. Erdal maliyetlerini azaltmak ve ekolojik farklıdır, zira doğudaki talep ile başta olmak üzere Türkiye’de çok
Aydın; Kimya Mühendisliği Bölü- olarak istenmeyen malzemele- yenilenebilir enerji potansiyeli, önemli çalışmalar da yapılıyor.
mü’nde çalışmalarına başladı. rin çevreye dağılımını minimize oradaki fiyatlandırma ile buradaki
etmek gibi alanlarda çalışan Dr. fiyatlandırma birbirinde farklılık Yurtdışındaki örneklere baktığı-
TÜBİTAK 2232 Programı ile Bo- Erdal Aydın, söz konusu proje gösterebilir. Bizim akıllı sistemle- mızda Almanya enerjisinin yüzde
ğaziçi’ne katılan Dr. Erdal Aydın kapsamında yenilenebilir enerji rimiz yapay zekâ algoritmalarıyla 70-80’ini yenilenebilir enerjiden
lisans eğitimini ODTÜ Kimya sistemlerinin optimal şekilde farklı metriklerle hangisini kullan- sağlıyor. Norveç’in önemli bir
Mühendisliği’nde, yüksek lisan- kurulumu, yönetimi ve kontrolü mamız gerektiğini söylüyor. doğal gaz kaynağı var ve bütün
sını ise Proses Kontrol ve Proses üzerine bir araştırma projesi dünyaya satıyor. Ancak Norveç
Mühendisliği alanında tam burslu yürütüyor. Aydın, 2232 programı Akıllı sistemle kontrol edilen bir yenilenebilir enerjiye çok önemli
olarak Koç Üniversitesi’nde ta- çerçevesinde yürüttüğü çalışma- ev düşünelim; bu ev yapay zekâyı yatırımlar yapıyor; önemli teşvik-
mamladı. Aydın, yüksek lisansı ya dair şu bilgileri verdi; kullanarak sizin davranış biçim- ler mevcut. Türkiye’de ise yak-
sırasında patentli bir endüstriyel lerinizi öğrenebilir, sizden gelen laşım günü kurtarma biçiminde
projeye de imza attı. Almanya’da- ‘’Güneş tribünü veya rüzgâr verileri işler. Bu evi kullanan olduğu için uzun vadeli yatırım-
ki Max Planck Enstitüsü’nde tribünü gibi yenilenebilir enerji bireylerin tüketim davranışlarına lardan maalesef kaçınabiliyoruz.
Yenilenebilir Enerji Sistemleri için sistemlerinin seçimi ve var olan göre belli kararlar alabilir. Bu Gerek yenilebilir enerji gerekse
Hızlı Optimizasyon Algoritma- sistemlere nasıl entegre edilebi- sayede evinizde enerji üretip, ki nükleer enerji gibi konuları iyi
ları Geliştirme alanında doktora leceği, bu alanlarda yapılabilecek bunun örnekleri Kaliforniya ve analiz etmek gerekiyor. Biz dışa
derecesi alan Dr. Erdal Aydın, yatırımların giderlerinin nasıl Teksas’ta var, para bile kazanabi- bağımlılığımızı azaltıp enerji
doktora sonrası çalışmalarını ise minimize edileceği ve olabile- lirsiniz. Yapay zekâ davranışınızı verimliliğimizi artırdığımızda bu
MIT’de yenilebilir enerji sistem- cek olumsuz senaryoların veya öğrenmede, modellemede ve bireysel olarak faturalarımıza da
lerinin tasarımı, entegrasyon ve yanlış kararların engellenmesi bunu işleyerek en iyi verilmiş yansıyacak ve toplumsal destek
belirsizlik altındaki kontrolü üze- gibi konular üzerine çalışıyorum. kararlar oluşturma noktasında bulacaktır. Bizim durumumuzdaki
rine sürdürdü. Aynı zamanda kimyasal üretim işin içine giriyor. Tüm bu süreçle- ülkelerde uzun vadede nükleere
sistemlerinin modellerinin oluş- rin ardında aslında ileri düzeyde yatırımın avantajları da olabilir.
2232 Uluslararası Lider Araştır- turulması ve yapay zekâyı da matematik yatıyor’’. Tüm bunların üzerinde titizlikle
macılar Programı kapsamında en işin içine katarak akıllı tasarım çalışılarak doğru bir ulusal enerji
fazla sayıda bilim insanın tercih sistemleri geliştirilmesi üzerine Türkiye’nin yenilebilir enerji politikasının oluşturulmasının
ettiği Boğaziçi Üniversitesi’nde çalışıyorum. Çalışmalarımız teo- kaynakları açısından avantajlı bir önemli olduğunu düşünüyorum’’.
çalışmalarını yürütecek olan Dr. rik boyutta olmakla beraber bazı ülke olduğunu vurgulayan Dr.
Erdal Aydın, ‘’Türkiye’ye dönmek projelerin endüstriyel uygulama- Aydın, Avrupa ile Türkiye arasın- Kaynak: https://haberler.boun.edu.tr/
istediğim bir dönemde Boğaziçi ları da olabiliyor. Yüksek lisans da bu konuya yaklaşımda fark-
Üniversitesi’nden mezun çok projem endüstriyel bir projeydi lılıklar olduğunu ekledi. Gerek