Page 14 - ChemLife Sayı 35
P. 14

14        CHEMLIFE          KIMYA VE TEKNOLOJILERI GAZETESI                                           IKLIM DEĞIŞIKLIĞI






        2019 tarihli “Climatic suitability   Askeri/ulusal güvenliği temel alan   Bakteriler, antibiyotiklerle birlikte   Son yıllarda sıcaklığın, bakterilerin
        and spatial distribution for summer   geleneksel politikaların yerini   aynı ortamlarda hayatta kalmak   hayatta kalmasını etkileyen hücre-
        maize cultivation in China at 1.5   çevresel meseleleri de kapsayan   için çeşitli mekanizmalar geliştirdi.   sel, fizyolojik, ekolojik ve evrimsel
        and 2.0 °C global warming” isimli   güvenlik politikalarına bırakması   Sıcaklık, hem antibiyotik varlığın-  süreçlerde önemli bir rol oynadığı
        makalede ise, Çin'deki mısır ekim   iklim değişikliğinin güvenlik kapsa-  da bakterilerin hayatta kalmasını   ortaya çıkmıştır.
        alanlarının doğu bölgelerine doğru   mında incelenmesini zorunlu kıl-  etkileyen önemli bir faktör hem de
        kayacağını ve ekim alanlarında   maktadır. Küresel iklim değişikliği   iklim değişikliği nedeniyle büyük
        önemli azalmalar yaşanacağı belir-  insan hayatının her alanına nüfuz
        tilmektedir.                  edebilme potansiyeline sahip bir
                                      olgudur. Güvenlik meselesi içerisi-
        Küresel Isınma ve doğal afetlerin   ne iklim meselesinin dâhil edilmesi
        küresel göçlere etkisi…       tartışma konusu olsa da mevcut
        Küresel göçe katkı sağlayan diğer   durumun devam etmesi halinde
        bir etkende küresel ısınmaya bağlı   iklim değişikliğinin sınır anlaş-
        doğal afetlerin yarattığı iklim gö-  mazlıklarına, enerji meselelerinde
        çüdür. Günümüzde küresel iklim   çatışmalara, kaynakların kıt hale
        değişiklikleri neticesinde dünyanın   gelmesi sebebiyle anlaşmazlıkla-
        bazı bölgelerinde şiddetli kuraklık-  ra, sosyal gerilimlerin artmasına,
        lar ve çölleşme etkili olmaktadır.  ani hava olayları nedeniyle insani
        Kısacası iklimler değişmektedir.   krizlerin yaşanmasına ve kitlesel
        Bunun sonucunda küresel göçlerin   göçlere neden olabilme potansiyeli
        nedenleri arasında sayılan;   bulunmaktadır. Bir devleti veya   ölçüde artan bir çevresel özelliktir.   Sol resim: Antibiyotiklere ve termal
        -Kuraklık ve buna bağlı olarak ta-  topluluğu doğrudan hedef alma-  Bu nedenle, sıcaklık değişiklikleri   strese fizyolojik tepkiler (örn., Isı şoku
        rım ürünlerinde azalış,       dan herkese karşı güvenlik unsuru   ve antibiyotik direnci arasındaki   tepkisi) lokaldir. Yani, bir mikro öl-
        -Deniz seviyesinin yükselmesi, kar   olması iklim değişikliğini yeni ve   bağlantıları anlamak son derece   çekte meydana gelirler ve çoğunlukla
        ve buzulların erimesi sonucunda   farklı bir güvenlik tehdidi haline   önemlidir.         tek tek hücreleri etkilerler. Hücreler
        sahil kenarlarındaki yerleşim alan-  getirmektedir.                                       aynı anda antibiyotiklere ve stresli
        larının sular altında kalması,                              Bakteriyel enfeksiyonları tedavi   sıcaklıklara maruz kalabilir veya bu
        -Aşırı buharlaşma, meteorolojik   İklim değişikliği doğa veya insan   etme seçeneklerini hızla kaybe-  streslerle sırayla karşılaşabilir. Her iki
        felaketlerde artış gibi sorunların   kaynaklı çevresel değişimler ne-  diyoruz. Bu öncelikle antibiyotik-  durumda da, bu olaylar tipik olarak
        ortaya çıkması beklenmektedir.  deniyle yapılan göçlerin yapısını   lere direnç gelişen patojenlerden   kısadır (0.5-48 saat) ve ömürleri
        Bu çerçevede küresel ısınmada   değiştirmiştir. Kuraklık, deniz   kaynaklanmaktadır. Örneğin, bazı   boyunca veya muhtemelen bir son-
        dünyanın geri dönülemez noktaya   seviyesinin yükselmesi, su kaynak-  Acinetobacter baumannii, Pseu-  raki kuşak nesiller boyunca hücreleri
        yaklaştığını işaret eden bilim insan-  larının ve tarım arazilerinin kaybı   domonas aeruginosa ve Klebsiella   etkiler.
        ları, iklimin altüst olması ile suların   gibi uzun vadede iklim süreçleri   pneumoniae suşları, bilinen tüm
        yükselmesi neticesin verimsiz ve                                                          Ortadaki resim: Antibiyotikler ve
        kurak hale gelen topraklardan                                                             / veya stres, sıcaklıklar günlerce
        kaçan insanların 2050 yılına kadar                                     İklim değişikliği ve   devam ettiğinde, dirençli bakteriler
        yaklaşık 150 milyon kişiyi "iklim                                       insani güvenliğe   (yani, stres direnci veren kalıtsal
        mültecisi" durumuna düşürebile-                     İklim değişikliği bir   etkisi        genetik mutasyonlar taşıyan kişiler),
        ceğini uyarısında bulunmaktadır.                    güvenlik meselesidir.                 popülasyonu ele geçirir ve duyarlı
                                                               (olmalıdır)
        Örneğin sadece küresel ısınmadan                                        İklim değişikliği   bakterilerin yerini alır.
                                                                                ve geleneksel
        kaynaklı iklim değişikliği neticesin-                                   güvenliğe etkisi
        de Hindistan‘da sular altında ka-                                                         Sağ resim: Direniş topluluklar arasın-
        lacak yerlerden 30 milyon kişinin   İklim değişikliği                   İklim güvenliği   da (yani farklı türler arasında) yayılır.
        ayrılmak zorunda kalacağı, deniz   ve güvenlik       İklim değişikliği   şüphecileri      Yerel ve küresel sıcaklıklar, popülas-
                                                              bir güvenlik
        seviyesinin de bu dönemde 9 ila                     meselesi değildir                     yon artışı ve antibiyotik direncinin
        88 cm yükselebileceği tahmin edil-                   (olmamalıdır)                        iletimini modüle eden patojenlerin
        mektedir. Yine bu çerçevede bir-                                        İklim değişikliği ve   ve vektörlerin yayılması gibi süreçleri
                                                                                güvenlik karşıtları
        çok Avrupa Ülkesinde deniz suyu                        Güvenliğin                         etkiler.
        seviyesinin 2050 yılından itibaren                   İklimleştirilmesi
        yarım metreden fazla yükselece-                                                           Mevcut ve büyüyen antibiyotik
        ği, eski kıtada 19 şehrin bundan   Baysal, B., & Karakaş, U. (2017). Climate Change and Security: Different Percepti-  direnç krizini teşvik eden faktörleri
        etkilenerek sular altında kalacağı,   ons, Different Approaches. Uluslararası İlişkiler/International Relations, 14(54), 22  tam olarak anlamak için, sıcaklığın
        suların yükselmesinin sonuçlarının                                                        etkilerini tamamen yakalayan ve
        2050'den itibaren gözle görülebi-                                                         dikkate alan çok disiplinli, çok
        leceği ifade edilmektedir. Bahse   ile kasırgalar, su baskınları gibi ani   antimikrobiyal ilaçlara karşı di-  ölçekli bir yaklaşıma ihtiyacımız
        konu hususları doğrular nitelikte   iklim olayları sebebiyle yer değiş-  renç geliştirmiştir. Bu direnişin,   olacağı aşikârdır.
        günümüzde su sıkıntısı çeken in-  tirmek zorunda kalan bireyler iklim   ilaca dirençli tüberküloz gibi yılda
        sanların büyük bölümünün halen   mültecisi olarak adlandırılmaktadır.   200.000'den fazla ölüme yol açan   İklim değişikliği ve biyoçeşitlilik
        Güney ve Güneydoğu Asya ile   Ancak iklim mültecileri kavramının   korkunç sonuçları vardır, bu da
        Ortadoğu ve Akdeniz bölgelerinde   uluslararası hukuk çerçevesinde   yaygın olarak ilaca dirençli tüber-  Küresel iklim değiştikçe, insan
        yaşadığı bilinmektedir. Bu duru-  kabul gören bir tanımı bulunma-  külozun neden olduğu 2.000'den   refahı, ekosistem fonksiyonu ve
        mun devam etmesi durumunda,   maktadır. Yasal bir çerçevenin   fazla ölüme neden olmaktadır   hatta iklimin kendisi giderek daha
        2050‘ye kadar su sıkıntısının bu   var olmaması bu kişilerin koruma                       fazla etkilenmektedir. Türlerin
        bölgelerde daha da artacağını ve   statüsünün belirlenmesini zorlaş-  (XDR-TB; Dünya Sağlık Örgütü,   coğrafi menzil sınırları dinamik ve
        700 milyon ila 2,8 milyar insanın   tırmaktadır. Hukuki statüsü belirsiz   2019). Genel olarak, çoklu ilaca   zamanla dalgalanma gösterse de,
        nüfus artışı ve küresel ısınmaya   olan iklim mültecileri kaynak kıt-  dirençli bakteriyel patojenler, kü-  iklim değişikliği Dünya üzerindeki
        bağlı göç sorunları ile karşılaşaca-  lıklarına bağlı sosyal gerilimlere ve   resel olarak yılda en az 700.000   yaşamın evrensel olarak yeniden
        ğını ifade etmektedirler.     dolaylı olarak güvenlik sorunlarına   ölüme neden olmaktadır. İlaçlara   dağıtılmasına neden olmaktadır.
                                      neden olabilir.               dirençli bakterilerden kaynaklanan   WWF, Doğu Anglia Üniversitesi
        İklim değişikliğinin doğrudan veya                          ölümlerin 2050 yılına kadar küre-  ve James Cook Üniversitesi tara-
        dolaylı olarak etkileyeceği alanlar-  Küresel ısınmanın bakteriler üze-  sel olarak yılda 10 milyona çıkacağı   fından hazırlanan “Isınan Dünyada
        dan biri güvenlik meselesidir.  rindeki etkisi              tahmin edilmektedir.          Doğal Hayat: İklim Değişikliğinin
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19