Page 34 - ChemLife Sayı 41
P. 34

34        CHEMLIFE          KIMYA VE TEKNOLOJILERI GAZETESI                                        BILIMSEL GELIŞMELER
                                                                                                                    RÖPORTAJ




































































         KIRKIKINDI YAĞMURLARI






        Yazan: SERDAR ALTUNTAŞ


        Anadolu’nun soğuk geçen kış ayla-  sorulara cevap vermeye çalışalım.  geldiğini de göz önünde bulundu-  yanın farklı yerlerinde 10 ile -60
        rından sonra toprağa can, ekinlere                          rursak bu tip yağışların oluşumunu   santigrat derece aralığında sıcaklık
        hayat veren suyudur  ‘Kırkikindi   Başlangıçta da belirttiğimiz gibi   anlamak için geriye atmosferik   değişimi yaşar. 1 Aslında genel
        yağmurları’. Genellikle denizden   halk arasında kırkikindi yağmurları   ve coğrafi koşulların uyumlu hale   olarak yağışlar en basit tabiriyle
        uzak iç bölgelere coğrafik koşulları   diye belirttiğimiz bu yağışlar as-  gelmesini anlatmak kalıyor.  yer seviyesinden yükselen bir hava
        sebebiyle Atmosfer’in bir oyunu-  lında sadece ülkemizde oluşmaz.                         kütlesinin troposferde yoğunlaş-
        dur aslında. Halk arasında bu ismin   Kuzey ve güney yarım kürenin   İç Anadolu, İç Ege ve Doğu ile Gü-  ması ile oluşan bulutlardan yeryü-
        takılması da tesadüf değildir. Adı   ekvatora yakın, denizden uzak   neydoğu Anadolu bölgelerimizde   züne damlalar olarak düşmesidir.
        üstünde yaklaşık kırk gün süren   bölgelerinde görülür ve literatürde   soğuk ve uzun süren kış aylarından   Burada önemli olan yerden uygun
        ikindi yağmurlarından almıştır   aslında ‘Konveksiyonel yağış türü’   sonra güneş ışınlarının dikleşme-  şekilde yoğunlaşarak yükselecek
        ismini. Bazen sel seviyesine gele-  olarak geçmektedirler. Genel ola-  si ile soğuk havalar yavaş yavaş   hava kütlesinin varlığı ve troposfe-
        cek yağışlar bazen de oluşan bulut   rak ikindi saatlerinde görülür ve   yerini sıcak havalara terk etmeye   rin yoğunlaşma için yeterli soğuk-
        şekline göre barındırdığı dolu se-  kısa süreli sağanak yağış türünde-  başlar. Fakat yağmurun oluştuğu   luğa sahip olmasıdır. Bu koşullar
        bebiyle tarıma ve yerel halka zarar   dirler. Konveksiyonel kelimesi dili-  Troposfer’in hemen ısınmaya   için en uygun zaman yerin ısındığı
        verecek düzeye kadar da tehlike   mize ‘yükselim’ olarak çevrilmiştir.    niyeti yoktur. Yeryüzü ile 11-12   fakat üst katmanın ısınmadığı ilk-
        oluşturabilirler. Şimdi gelin bu ya-  Yükselim kelimesinin TDK’ da eş   km yükseklik arasında bulunan   bahar aylarıdır.
        ğışlarla ilgili kafanızda oluşan tüm   anlamlısının ‘Dik açıklılık’ anlamına   troposfer yaz ve kış aylarında dün-
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38