Page 35 - ChemLife Sayı 41

35
B www.chemlife.com.tr CHEMLIFE
RÖPORTAJILIMSEL GELIŞMELER

Konveksiyonel yağışların oluşum ile başlayan buharlaşma ikindi hale gelmiştir. Cep telefonlarımız-
şekilleri dan yapabileceğimiz Radar takibi
ile yakınımızdaki yağışların verebi-
leceği zararları minimuma indirebi-
lir hale getirebilmek de artık kendi
elimizde.

Kaynaklar :

1-https://www.mgm.gov.tr/

2-https://www.onlinefizik.com/

3- https://www.havaforum.com/

4-https://www.mgm.gov.tr

https://www.havaforum.com/olu- saatlerine doğru yoğunlaşmanın
sumuna-gore-yagislar-cephe-ya- artması ile birlikte yağışa sebep
mac-yukselim-yagislari/ olur. Kümülonmibus bulutları yağış
üretmeye başladığı zaman yağ-
Fizikte basit bir kural vardır. Sıcak murla beraber hava; hem buharlaş-
hava, soğuk havadan daha az yo- maya bağlı olarak ısı kaybetmeye
ğun olduğu için daha hafiftir ve başlar hem de aşağı yönlü hava
yerçekimi kuvveti gazın kütlesi hareketi gelişir. Bu durum kümü-
ile doğru orantılı olduğu için sıcak lonimbus bulutunun ömrünün kısa Kümülonmibus bulutu
havaya etkiyen yerçekimi daha sürede tamamlanmasına neden
azdır.2 Aslında bu basit fizik kuralı olur. 5 Akşam saatlerinde güneşin
dünya üzerindeki tüm yağışların etkisini kaybetmesi ile yeryüzü ısı
oluşumuna sebeptir ki yaşamın kaybeder, hava sakinleşir sanki hiç
var olması için en temel unsur- yağmur yağmamış gibi olur.
dur. Daha önceden bahsettiğimiz
denizden uzak iç bölgelerimizde Denizler karalara göre daha geç
ilkbaharın gelmesi ile güneş ışınları soğuduğundan ilkbahar aylarında
yeryüzüne daha dik gelir ve bu denize yakın konumda bulunan
bölgelerde bulunan düz ovalarda yerler bu tip sıcak hava oluşum-
konveksiyonel yağışlar için muaz- larından kaynaklanan yağışlardan
zam koşullar oluşmaya başlar. Uç- pek fazla etkilenmezler. Zaten
suz bucaksız düz arazilerde oluşan kırkikindi yağışları deniz üzerinde
sıcak hava kütleleri yerden hızlıca dağılma eğilimine girerler. Çünkü
yukarıya doğru yükselmeye başlar. beslenme kaynakları karalardaki
Yükselen sıcak hava traposferdeki sıcak havadır. Deniz üzerindeki
soğuk hava ile buluşur ve içindeki serin hava kütleleri konveksiyonel
nem miktarının yoğunlaşması ile yağışları bozucu etkiye sahiptir. https://www.mgm.gov.tr/genel/meteorolojiyegir.aspx?s=17
birlikte kümülonmibus bulutlarının
oluşmasına sebep olur. Bu bulutlar Yaz aylarının gelmesi ve atmosfe-
kuvvetli dikey yükselme ve yüksek rinde ısınmasıyla kırkindi yağışları 5 mayıs 2017’de oluşan kırkikindi yağışlarının radar görüntüsü
yoğunlaşma oranlarıyla karakterize da ömürlerini genelde tamamlar.
edilir ve en yüksek yoğunlaşma Yeryüzü ile troposfer arasındaki
kapasitesine sahip su kütlesi ile en sıcaklık farkı yoğunlaşmaya sebep
yüksek yağış miktarı ihtiva eder- olamayacak kadar azalır. Sadece
ler.3 Ayrıca yerden 20 km yüksek- Doğu Anadolu’nun kuzeydoğu
liğe kadar ulaşarak dolu, kuvvetli bölgelerinde yükselti sebebiyle az
rüzgar, gök gürültüsü, şimşek,kuv- da olsa yerel olarak devam eder ve
vetli yağış ve hortumlara neden İç bölgelerimiz sıcak ve kurak yaz
olur.Hortumlarda dönen havanın aylarına adım atmaya başlar.
hızı saatte 500 km ye kadar ulaşa-
bilir.Gök gürültüsüne neden olan Tarım ve hayvancılık ile uğraşan
bu bulutlar orta enlemde ilk bahar Anadolu halkımız, geçmişten gelen
ve yazın,tropiklerde ise yıl boyun- tecrübesi ile kırkikindi yağmurları-
ca görülür.4 na göre korunma tedbirleri almak-
tadır. Ayrıca Meteoroloji Genel
Bu noktada kırkikindi yağmurları- Müdürlüğü son yıllarda Türkiye’nin
nın neden ikindi zamanında oluş- birçok şehrine kurduğu Radar
tuğunu, neden yağışların kısa süre- istasyonları sayesinde anlık olarak
li olduğunu cevaplayabiliriz. Öğlen yağışların konumu internet üzerin-
saatlerinde havanın çok ısınması den birçok şehirde takip edilebilir
https://www.mgm.gov.tr