Page 25 - ChemLife 09

Peki metalik gümüşün embriyo ve enzimleri inhibe etmektedir. artması kontrolsüz transporta ve (üreme hücreleri) canlılığını yitire-
oluşumunu engelleyen acaba na- ardından hücre ölümüne neden ceğinden ölecek ve döllenme ger-
sıl bir kimyasal etkisi vardı? Gümüş iyonları mikromolar dü- olmaktadır (Sondi, 2004) çekleşemeyecektir.
zeylerde proton ve fosfatlara
Hep birlikte bakalım... membran geçirenliği ile müdahale Aynı şekilde Liau ve arkadaşlarının Ki gümüş nanopartiküllerinin
ederek veya solunum zincirindeki 1997 yılında yaptıkları çalışmada özellikle sperma kök hücrelerini
Canlılardaki bazı enzimatik ak- enzimleri etkisiz hale getirerek tiol (-SH) grupları içeren aminoa- toksik olarak etkilediği daha önce
tiviteler için bazı metaller belli oksidatif fosforilasyondaki elekt- sitler ile içermeyen aminoasitlere yapılan çalışmalarla da bildirilmiş-
konsantrasyonlarda olmak şartı ron taşıma sistemini bozmak- gümüş iyonlarının etkisi incelen- tir.
ile gereklidir. Bunlardan biri de tadır. Ayrıca bakteri hücresinin miştir. Çalışmada tiol grubu içeren
gümüştür. sitoplazmasında nükleik asitlerle aminoasitlerde gümüş iyonlarının Şöyle ki; gametlerin üretilmesini
interaksiyona girerek DNA repli- tiol gruplarına bağlandıkları net sağlayan Gametogenesis olayının
Periyodik cetvelimizin 47. ele- kasyonuna da engel olmaktadır. bir şekilde açıklanmıştır. Yine Li gerçekleşmesi, kimyasallar gibi
menti olan ve bulunduğu konum Bunun sonucu olarak da oksidatif ve arkadaşlarının 2010 yılında çevresel hasarlara karşı özellikle
gereği ağır metal sınıfında değer- stres görülmektedir. yaptıkları bir çalışmada da gümüş hassas olan karmaşık bir biyolojik
lendirilen gümüş, sahip olduğu nanopartiküllerin E.coli üzerinde süreçtir. Pek çok kimyasal madde,
antibakteriyel olma özelliğinden Gümüş nanopartikülleri bakteri antibakteriyel etki mekanizması hücreleri doğrudan ya da dolaylı
dolayı birçok toplum tarafından membranını bozmakta, hücre içi incelenmiştir. Bu çalışmada gü- olarak etkileyerek hücre üzerin-
tıp alanında kullanılmıştır. Sadece potasyum kaybını artırmakta ve müş nanopartiküllerinin özellikle de negatif etkilere sebep olabilir.
Antik Mısır’da değil Antik Roma ATP’yi azaltarak hücre canlılığının hücre zarının yapısını bozarak Hatta hücrede meydana gelen
döneminde de çok revaçta olan kaybolmasına neden olmaktadır. hücre içinde girdikleri daha sonra kalıtsal gen mutasyonları ( Allen
gümüş, o dönemlerde “Büyülü Morones ve arkadaşlarının yaptı- solunum enzimlerini sistine ait ve diğerleri, 1986; Tilly, 1998) so-
İyileştirici” olarak da isimlendiril- ğı ; Taramalı Transmisyon Elekt- tiol (-SH) gruplarındaki hidrojen nucu oluşacak fenotipik değişik-
miştir. ron Mikroskobu (TTEM) Analizi atomlarının yerlerini değiştire- likler, embriyonik veya perinatal
ile hücre membranının içinde ve rek (-S-Ag) inhibe ettikleri rapor ölümler doğurganlığı bile inhibe
Gümüş, ağır metal iyonları ara- bakteri içerisinde gümüşün var- edilmiştir. Hücre zarı geçirenliği edebilir. ( Brinkworth, 2000)
sında yüksek antimikrobiyal akti- lığı doğrulanmıştır. Bu çalışmalar bozulan ve solunum yapamayan
vitesi ve insanlar üzerinde toksik doğrultusunda gümüş nanopar- bakterinin gelişmesi ve çoğalması Öyleki günümüzde kullanılan do-
etki yapmaması ile en yararlı olan tiküllerinin etki mekanizmasının durmaktadır. ğum kontrol yöntemlerinden biri
metaldir. Çünkü kolloidal gümüş, 3 aşamalı olduğu tahmin edil- olan ve rahim içine yerleştirilen
vücuttaki farklı enzimlere zarar mektedir. Birinci aşamada bakteri Bunun yanı sıra 24 saatlik bir süre spirallerin de Bakır (Cu), Gümüş
vermeksizin bir katalizör olarak hücreleri ile etkileşim halinde olan ile gümüş iyonlarına maruz ka- (Ag) ya da Altın (Au) metallerinden
bakterilerin, virüslerin ve mantar- gümüş nanopartikülleri hücre içi- lan sıçan karaciğer hücrelerinde yapılıyor olmasının temelinde de
ların oksijen metabolizması için ne girerek bakterinin yaşamı için anormal boyut, hücre küçülmesi Antik Mısırlıların kullanmış olduğu
ihtiyaç duydukları enzimleri çalış- oldukça önemli olan solunum ve ve düzensiz şekil olduğu belirlen- bu yöntem de yatıyor olabilir.
maz hale getirmektedir. permeabilite gibi fonksiyonla- miştir.
rı bozarlar. Zayıf asit özellikteki Görüldüğü üzere bugün bilim-
Bu nedenle canlı organizmalar gümüşün kükürtü ve fosfor içe- Yukarıdaki çalışmaları okuduktan sel tespit yöntemlerini kullana-
değişen miktarlarda ağır metal- ren zayıf bazlarla yüksek oranda sonra Antik Mısır’da gümüş me- rak sonuçlandırdığımız pek çok
lere gereksinim duyarlar. Gerek- reaksiyona girme eğilimi olduğu talinin doğum kontrol yöntemi araştırmanın, bundan binlerce yıl
sinim duyulan bu ağır metaller, bilinmektedir. Bu nedenle ikinci olarak kullanılmasına şöyle bir öncesinde dünyanın bir yerinde
aynı zamanda canlıda az miktarda aşama olarak gümüş nanopar- yorum getirebiliriz: Bir kadının yapılabilmiş olduğunu görmek,
bulunması gereken organizmala- tikülleri membrandaki ve hücre anne olabilmesi için sahibi oldu- belgelerle buna şahit olmak ger-
rın büyüme, gelişme ve fizyolojik içerisindeki sülfür içeren protein- ğu yumurta hücresinin sperm çekten insanı heyecanlandırmak-
işlevleri sırasında kullanılan, çok ler ve fosfor içeren DNA gibi ele- hücresi ile uygun koşullarda döl- tadır.
az miktarlarına gereksinim duyu- mentlere bağlanarak onların da lenebilmesi ve embriyoyu oluş-
lan maddeler olarak tanımlanan iz yapılarını bozarlar. Son aşamada turabilmesi gerekir. Döllenmenin Kimbilir... Belki de eski uygarlıklar-
elementlerin içinde yer almakta- ise nanopartiküller gümüş iyon- gerçekleşmemesinin sebebinin dan ki özellikle Antik Mısır kalın-
dır. Ancak bu elementlerin doğal larını serbest bırakarak ve reaktif ise; gümüş metalinin bakteri, vi- tılarından öğrenecek daha ne çok
ortamdaki konsantrasyon oranı oksijen türlerini oluşturarak hüc- rüs, karaciğer hücrelerinin yanı bilgiler vardır?
arttığında Ag, Hg, Cu, Cd ve Pb gibi re ölümüne katkıda bulunurlar. sıra üreme hücrelerinin de kim-
ağır metaller özellikle organizma- Membran morfolojisinin bozul- yasal yapısını bozma ihtimalidir.
lar üzerinde toksik etki yapmakta masıyla membran geçirgenliğinin Kimyasal yapısı bozulan gametler

KAYNAKLAR Yönelik Çalışmalar, 2014. Tavukçuluk Araştırma Dergisi 11 (2): 16-20, Tavukçuluk
1. Braydich-Stolle L, Hussain S, Schlager JJ, Hofmann M-C., 2005. In vitro cytotoxicity Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü
of nanoparticles in mammalian germ line stem cells. Toxicological Sci 88:412 – 419. 7. Hücre Zarının Yapısı ve İşlevi - Hücre Zarlarından Madde Taşınması
2. Feng QL,Wu J, Chen GQ, Cui FZ, Kim TN, Kim JO., 2000. A mechanistic study of the 8. Akman, Ö., Atasever, S., Güçlü, E., Gümüş, G., Alüminyum ve İnsan
antibacterial effect of silver ions on Escherichia coli and Staphylococcus aureus. J Bi- 9. Abamor, E.Ş., Gümüş (Ag) VE Titanyumdioksit TiO2) Nanopartiküllerinin Kütanöz
omed Mater., 52(4):662–8. Leishmaniasis Etken L.TROP CA Parazitler Üzerindeki Ant-Leishmanial Etkilerinin İn-
3. Hussain S, Hess K, Gearhart J, Geiss K, Schlager J., 2005. In vitro toxicity of nanopar- celenmesi, 2010. FBE Biyomühendislik Anabilimdalı Yüksek Lisans Bitirme Tezi, Yıldız
ticles in BRL3A rat liver cells. Toxicol In vitro, 19:975–83. Teknik Üniversitesi, İstanbul.
4. Navarro, E., Piccapietra, F., Wagner, B., Marconi, F., Kaegi, R., Odzak, N., Sigg, L. & 10. Electronic Journal of Textile Technologies Vol:5, No:3, 2011 (54-59)
Behra, R., 2008. Toxicity of silver nanoparticles to Chlamydomonas reinhardtii. Envi- 11. http://yavuztellioglu.blogspot.com.tr/2015/08/eski-msrda-hamilelik-testi-cinsi-
ron. Sci. Technol. 42, 8959-8964. yet.html?m=1
5. Schierholz, J.M., Lucas, L.J., Rump, A., Pulverer, G., 1998. Efficacy of silver-coated 12. Gümüşün Faydaları, 2015. Alternatif Üretim ve İstihdam Derneği
medical devices, Journal of Hospital Infection, 40:257-262.
13.http://www.womenintheancientworld.com/pregnancy%20and%20childbirth.htm
6. Özcan, M.A., Gümüş Nanopartiküller ve Kanatlı Hayvan Beslemede Kullanımına

KÖŞE YAZILARI | www.chemlife.com.tr | OCAK - 2018 | 25