Page 46 - ChemLife Sayı 11

hizmetlerinin bir parçası etkili olmasını, çalışanlar ta- sistem bozukluğundan çok, yatan insana özgü nedenler
olarak iş sağlığı sunan özel rafından kabul edilmesini ve güvenlik yönetim siste- güvenlik kültürünü oluştur-
sağlık merkezleri, yerel veya katılım sağlanmasını, kamu minin incelenmesine, risk maktadır. Güvenlik kültürü
bölgesel hastanelerinin tarafından garanti altına değerlendirme ve güvenlik alt bileşenleri ise tutumlar,
ayakta tedavi klinikleri. (Öz- alınmasını, çalışma yaşamı kültürüne odaklanır. Bu iki davranışlar, değerler, eğitim
kan, T. ve Lajunen, T. ,2003) ile ilgili sosyal politikaların yaklaşımın birleştirilmesi ve gelişme konuları, kişisel
entegre bir parçası olma- gerekir. Zararla sonuçla- sorumluluklar, insan faktö-
Son yılarda gündeme gelen sını vurgular. İş hizmetinin nabilecek olası tehlikelerin rüne özgü konulardır. (Kılkış
Temel İş Sağlığı Hizmetleri oluşturulması ve sürdü- önceden saptanmasını ve ve İlknur, 2011)
yaklaşımı esasen hizmet- rülebilmesi için gereken gerekli önlemlerin alınması-
lerin bütün çalışanları altyapının aşamalı olarak nı hedeflenmelidir. (Güven R. İnsan gereksinimleri bakı-
kapsaması amacını gerçek- geliştirilmesini (4 aşamalı : 2006) mından öncelikli sıralarda
leştirebilmek için yöntem bir modelle) önermektedir olan güvenlik içinde bulu-
önerilerini içermektedir. (Koçel T.;2001). ISO 9000 Kalite Yönetimi nulan toplumun güvenlik
Kapsayıcılık sorununun Sistemi anlayışının ardından, kültürü ile yakından ilişki-
çözülmediğinin, aksine kap- Ülkemizde de son yıllarda ISO 14000 Çevre Yöne- lidir. Çalışanlar için çalışma
samın giderek daraldığının Sağlık Bakanlığı bünyesin- tim Sistemi anlayışına ve ortam koşulları ve riskler
saptanması ile 2003 yılında de hizmet veren Toplum sonra İş Sağlığı ve Güvenliği düşünüldüğünde konu
Uluslararası Çalışma Örgütü Sağlığı Merkezlerinde işyeri Yönetim Sistemi OHSAS özel önem taşımaktadır.
ve Dünya Sağlık Örgütü’nün hekimliği hizmeti verilmesi- 18001 anlayışına gelinmiştir. Sosyal ve ekonomik geliş-
oluşturduğu ortak bir ne ilişkin çalışmalar sürdü- Konu Yönetim Sistemleri ile menin göstergelerinden biri
KÖŞE YAZISI
komisyon tarafından konu rülmekte, ilgili yasa işyeri ilişkilendirilmektedir. OHSAS olan iş sağlığı ve güvenliği
değerlendirilmiştir. Ortak hekimliği hizmetleriyle sınırlı 18001 Yönetim Sistemi düzeyinin iyileştirilmesinde
komisyon, Uluslararası tutulmuştur. elemanlarından biri de, risk toplumda güvenlik kültü-
İş Sağlığı Komisyonu’nun değerlendirmesidir, amaç rünün oluşturulması büyük
da katkısını alarak, özel- BÖLÜM 2: riskleri denetlenebilir duru- önem taşımaktadır.( Kılkış
likle hizmetin kapsamının IŞ SAĞLIĞI VE IŞ ma getirmek, kabul edilebilir ve İlknur ;2011)
genişletilmesi için TİSH GÜVENLIK KÜLTÜRÜ olanları ve ivedi müdahale
kavramını öne çıkartmıştır. gerektirenleri saptamaktır 2.1. Güvenlik Kültürü
İzleyen yıllarda Mısır (2005), İş sağlığı ve güvenliği (Engin O.: 2005).
Makedonya (2006), Türkiye uygulamalarının öncelikli İnsanlar yaşamak için temel
(2007), Hindistan (2008) ve amacı, çalışanların sağlığını Risk yönetimi stratejisi, gereksinimlerini yerine
Şili’de (2009) konu ile ilgili korumaktır. Çalışanların güvenlik yönetimi stratejisi- getirdikten sonra, geleceğini
46
teknik komite toplantıları sağlığını belirleyen iki temel ni içerir. Güvenlik yönetimi güvence altına almak ister.
yapılmıştır. Çalışanların öğe, bireysel özellikler ve stratejisi ise performans yö- Maslow’un insan gereksi-
sağlığı için küresel eylem işyeri ortam faktörleridir. netimini, güvenlik kültürü- nimlerini belirleyen pirami-
planı ile tüm çalışanları Sağlık ve güvenlik koşulları nü, risk değerlendirmesi ve dinde öncelik sıralaması ile
kapsayan ve çalışanların yetersiz işyerlerinde istenen denetimini, insan kaynakları temel fizyolojik gereksinim-
erişebileceği bir iş sağlığı düzeyde nitelikli hizmet ve yönetimini içerir. ler, güvenlik gereksinimi,
hizmetinin nasıl verilebilece- ürün almak beklenemez ( sosyal gereksinimler / kimlik
ği değerlendirmiş, program Güven R. : 2006). Bütün ülkelerde, bütün gereksinimleri, ego gereksi-
kimya teknolojileri gazetesi I I www.chemlife.com.tr
ve hedefler belirlenmiştir. işyerlerinde, iş sağlığı ve nimleri / saygınlık gereksi-
TİSH yaklaşımı bir taraf- İş sağlığı ve güvenliğinin ne güvenliği ile ilgili konular, nimi, kendini gerçekleştirme
tan iş sağlığı hizmetlerini ölçüde sağlanmış olduğu, sorunlar yasal düzenlemeler gereksinimi bulunmaktadır.
belirlerken bir taraftan da kuruluşların ekonomik dışında da farklı araçlar- Fizyolojik gereksinimler
bu etkinliklerin çalışanları- başarısı açısından önemli bir dan yararlanmayı gerekli (beslenme, barınma vb.)
nın tamamına ulaşmasını performans ölçüsü konu- kılmaktadır. Olay gerçekleş- başlangıç noktasını oluştu-
ve bu amaçla ülkenin sağlık muna gelmiştir. İşyerlerinde tikten sonra yapılan uygu- rur ve hepsinden güçlüdür.
sistemine entegrasyonunu yapılması gereken; çağdaş lamaları (reaktif, tepkisel) Güvenlik gereksinimi, yaşa-
vurgulamaktadır. Brezilya, sağlık anlayışının ilkelerin- içeren geleneksel yaklaşım ma gereksinimini karşılaya-
Şili, Çin, Tayland, Vietnam, de olduğu gibi, önlemenin olay sonrası inceleme ve işin cak temel fizyolojik gerek-
Kenya, Tanzanya, Uganda, tedaviden daha etkili, kolay, yeniden düzenlenmesine sinimlerden hemen sonra
Finlandiya, İtalya, Küba ve ucuz olduğu yaklaşımından odaklanır. Çağdaş yakla- gelir. Sosyal gereksinimler
Güney Afrika gibi ülkelerde hareket etmektir. Risklerin şım olay gerçekleşmeden arkadaşlık, kabullenilme
TİSH yaklaşımı ile hizmet belirlenmesi ve uygun yön- öncesine, çalışanlara ve isteği, kariyer ve duygusal
modelleri geliştirilmektedir. temlerle ortadan kaldırılma- güvenli olmayan uygula- ilişkiler gibi gereksinim-
(Gadd S;2002), sı gerekir.( Engin O.: 2005) malara odaklanır (proaktif). lerdir. Ego gereksinimleri
Proaktif yaklaşımın sağlan- kendine güven, başarı, bilgi
İş hizmetlerinin tüm çalı- Geleneksel yaklaşımda masında önemli etkenlerden gibi kişinin kendi ile ilgili
şanları kapsamasını, tüm (reaktif yaklaşım), kazaların biri de güvenlik kültürüdür. olan gereksinimler ve fark
çalışanların bu hizmetlere ve sistem bozukluklarının Korunma ihtiyacının karşıla- edilme, takdir edilme gibi
ulaşmasında gereksinimlere incelenmesi esastır. Çağ- manın en önemli yollarından statü ve saygınlığı ile ilgili
göre hakkaniyetin gözetil- daş güvenlik yaklaşımı biridir. İnsan davranışları gereksinimleri kapsar. En
mesini, hizmet sunumunun (proaktif yaklaşım) ise, ve bu davranışların altında üst düzey olan kendini ger-