Page 47 - ChemLife Sayı 11

çekleştirme gereksiniminden da risk algısı bakımından paylaşılan algılamasıdır. Örgütsel güvenlik ikliminin,
kendi potansiyelini anlama etkilidir. Risk değerlendirme Başka bir ifade ile çalışan- güvenliğe özel liderlik uygu-
ve gelişimini sürdürme isteği çalışmaları kişilerin gü- ların iş çevreleri, yönetimin lamasının, yönetimin güven-
anlaşılır. venlik algılamasını olumlu güvenlik görüşü ve aktivite- liğe bağlılığının ve güvenlik
etkilemekte, hem ölümlü, leri, iş risklerindeki dene- etkinliklerinin; çalışanın da
Günlük yaşam faaliyetleri ağır yaralanmalı hem de timler hakkında algılama güvenliğe bağlılığına, artmış
(yolda yürümek, yolculuk nispeten hafif yaralanmalı kalıpları geliştirmesi ve güvenlik algılamasına ve
yapmak, araba kullanmak, kaza sayısını azaltmaktadır. buna uygun davranmasıdır. güvenlik performansına
spor yapmak, yüzmek, 4 Güvenlik kültürü (safety Güvenlik ikliminin önemli neden olduğu gösterilmiştir.
yemek yemek vb.) belli culture) bir örgütteki (iş yeri bileşenleri; yönetim değerle- Güvenlik ikliminin ve gü-
düzeyde riskler taşır. Riskler de vb.) bütün üyelerin risk, ri, yönetim ve örgüt uygula- venlik kültürünün güvenlik
fark edilebilir, öğrenilebilir, kaza ve hastalıklar hakkın- maları, iletişim, işyeri sağlık performansı üzerine olumlu
korunulabilir, ölçülebilir, da paylaştığı fikir ve inanç- ve güvenliğine çalışanların etkisini gösterilmiştir. Güçlü
analiz edilebilir, değerlendi- lar bütünü olarak tanımla- katılımıdır. Bu faktörlerin bir örgüt güvenlik ikliminin,
rilebilir, azaltılabilir, yöneti- nabilir. Bu kavram ilk olarak kaza ve olayları azalttığı iş güvensizliğinin olumsuz
lebilir ve kontrol edilebilir.( 1986 yılında meydana gelen pek çok çalışmada gös- sonuçlarını (bilgi, uyum,
Özkan ve Lajunen ,2003) Çernobil nükleer santral terilmiştir. Güvenlik iklimi kaza ve yaralanmalar ve
kazası/afeti sonrasında, işyerinde güvenlik kültürü raporlamalar yönünden)
Güvenlik, yapılan işin ve/ 1987 OECD (Organisation hakkında bir bilgi kaynağı azalttığı, güvenlik perfor- KÖŞE YAZISI
veya çalışma şartlarının for Economic Cooperatio- olarak görülebilir (Güven R. mansının bir öncüsü olduğu
zarar ve/veya tehlike içer- nand Development) Nükleer :2007). saptanmıştır. (Özkan ve
meme durumudur. Güvenlik, Ajans Raporunda dikkati Lajunen, 2003)
ISO/IEC Rehber 22’de Gü- çekmektedir. Son yıllarda Güvenlik Kültürü: Çalışan ve
venlik ‘kabul edilemez zarar bu kavram üzerinde sıkça yöneticilerin risk ve güven- Çok sayıda ölüm, yaralanma
riskinden uzak olma duru- çalışılmaktadır (Güven R.: lik konusunda tutum ve ve büyük ekonomik kayıpla-
mu’ olarak tanımlanır. Em- 2007). davranışları’ tanımı geçerli ra neden olan Bophaltoksik
niyet içinde olma duygusu’ bir tanımdır. Örgütteki tüm gaz salınımı, Challenger
olarak tanımlanabilir. Or- Konuya ilişkin bazı üyelerin risk, kaza ve hasta- uzay aracı patlaması,
tamda kabul edilebilir düzey tanımlar; lık hakkında paylaştığı fikir 2005’te Teksas’da rafineri
ve bu düzeyi korumak için ve inançlar’ olarak tanım- patlaması gibi kazalarda
zamansız ölüm, yaralanma Kültür: Sınıf, toplum ve lamıştır. İngiltere’de, Sağlık raporlar örgüt güvenlik 47
veya endişe verici koşulların nüfusların, belli bir dönemin ve Güvenlik Komisyonu (UK kültürünü olaylara neden kimya teknolojileri gazetesi I I www.chemlife.com.tr
var olma olasılığını azaltma yansıması olarak göz önüne Healthand Safety Commis- olan faktör olarak ortaya
anlamındadır. alınan inançları, gelenekleri, sion; HSC,1993) Güvenlik koymuştur.
sanatları, fikirleri, insan işi Kültürü’nü ‘örgütün sağlık
Güvenliği sağlamanın üç tüm ürünleri ve davranış ve güvenlik programının Güvenlik iklimi ve güvenlik
ana uygulaması vardır; örüntüleridir. İnsanın bilgi, yeterliliğine, biçimine, bağlı- kültürü kavramları arasın-
inanç, fikir ve değerlerinin lığına karar vermek için kişi da kafa karışıklığına neden
1- Güvenliği ve sağlığı tehdit oluşturduğu dünyadır. ve grup değerleri, tutum- olacak yaklaşım söz konusu
eden durumların ortadan lar, yetenekler ve davranış olabilir. İklim daha hızlı ve
kaldırılması, Örgüt Kültürü: Örgüt üyeleri örüntüleri’ olarak tanımlar. kolay değişir, yüzeysel ve
tarafından paylaşılan varsa- geçicidir, bir olay sonrası
2- Güvenliği ve sağlığı tehdit yımlar, inançlar ve değerler- Güvenlik kültürü, değerleri, değişime giderken, altta
eden gelişmelerin zamanın- dir. Bir grubu diğerlerinden esasları ve inançları içeren yatan kültür onu destekle-
da saptanması, ayırmaya yarayan, zengince bir kavramdır ve güvenlik medikçe yinelenen olaylar
geliştirilmiş ve derine yerleş- yönetim sisteminin önemli kaçınılmazdır. (Özkan ve
3-Önlenemeyen durumların tirilmiş değerler ve inançlar bir parçasıdır. Güdüleyici Lajunen, 2003)
kötü sonuçlarının asgariye sistemidir. (Demirbilek ve ve eşgüdümlü aktivitenin
indirilmesi (riskin asgariye Çakır, 2008) kaynağıdır. Çalışanların mo- 2.1.1. Güvenlik
indirilmesi) (Demirbilek ve tivasyon ve davranışları, üst Kültürünün Amaçları
Çakır, 2008), Örgüt İklimi: İş çevresi hak- yönetimin güvenliğe verdiği
kında geniş bir açıda kişisel değer ile ilgili algılamaların-  Davranış normları oluş-
Kazalara ilişkin değişkenle- değerlendirmeleri kapsar. dan etkilenir. Yöneticilerin turmak,
rin etkisini araştırmak, insan Kişisel ve örgütsel etkileşim- olumlu geri bildirimi de,  Kaza ve yaralanmaları
davranışlarını açıklamak, leri yansıtan değişkenlerdir güvenlik kurallarına uyumu azaltmak,
davranışları durumun ve ki- sınıfıdır. Örgüt ikliminin, güçlendirir. Güvenlik kültürü  Dikkat çeken konularda
şinin doğası yönünden tar- kişilerin motivasyonu ve farklı boyutları olan bir kav- güvenliği sağlamak,
tışmak güvenlik kavramını başarısı üzerine güçlü bir ramdır. Farklı yaklaşımlarla,  Örgüt üyelerinin riskler,
yerleştirmek için önemlidir. etkisi vardır. Örgüt iklimi, birbirinden farklı değişken- kazalar ve hastalıklar
Risk algısı bir ölçüde kişilerin çoğunlukla güvenlik iklimi lerle değerlendirilmektedir. hakkında aynı inanç ve
eğitimi ile ilişkili olmakla algılamasını etkiler. Çoğunlukla sosyal/bilişsel fikirleri paylaşmasını
birlikte, işyerinde kararlı aracı olarak, güvenlik ikli- sağlamak,
uygulamalar sonucunda gü- Güvenlik İklimi: Çalışanların minin değerlendirilmesi şek-  Kişilerin güvenliğe bağ-
venlik kültürü oluşturulması çalıştıkları ortam hakkında linde değerlendirilmektedir. lılığını artırmak,