Page 8 - ChemLife Sayı 51

8 CHEMLIFE KIMYA VE TEKNOLOJILERI GAZETESI BILIMSEL GELIŞMELER

start-up Elicit Plant, artan su kıtlığı sığdır ve su stresinin mahsul verimi üzere oradaki çiftçilere sınırlı miktar- °C'de optimaldir.
karşısında mısır, soya fasulyesi, buğ- üzerinde büyük etkisi vardır. Yakla- larda vermeye karar verdi.
day ve ayçiçeği gibi sıra mahsullerinin şık 5 yıl önce Elicit, ilk aday ürününü H2Pro prosesinde hidrojen ve ok-
verimini artırmaya yardımcı olmak için Molin'in mahsullerinin yanı sıra komşu H2Pro sijen asla karışmadığından şirketin
fitosterollerin gücünden yararlanıyor. bir konyak üreticisinin yetiştirdiği as- bunları standart bir elektrolizörün en
malarda test etti. Odak noktası: Yeşil hidrojenin verimli pahalı parçası olan membranla ayır-
Fitosteroller, bitkilerde hücre zarla- üretimi masına gerek kalmıyor. Dotan, bunun
rının bir kısmını oluşturan lipitlerdir. Déchant, "100'den fazla ürün formü- H2Pro'nun adlandırdığı gibi elektro-
Bitkiler stres altındayken büyümeyi ve lasyonunu farklı mahsuller üzerinde Teknoloji: İki adımda hidrojen ve kimyasal termal olarak aktifleştirilen
diğer adaptif tepkileri tetikleyen sinyal gerçek çiftlik koşullarında test ettik" ardından oksijen üretmek için düşük kimyasal (E-TAC) cihazın yapımının
molekülleri olarak işlev görürler. Bu diyor. En büyük zorluklardan biri maliyetli elektrokimyasal işlem yaklaşık %50 daha ucuz olmasına yar-
kimyasallar kozmetik, sağlık ve beslen- bitkilerin yağlı fitosterolleri almasını dımcı olduğunu söylüyor. Bu arada,
me uygulamalarında kullanıldı, ancak sağlamaktı. "Hidrofilik bir ortama bir Dünyadaki hidrojenin büyük bir kısmı ikinci termal adım neredeyse hiç güç
CEO ve kurucu ortak Jean-François damla yağ getirmeye çalıştığınızda sürdürülemez bir şekilde metan veya gerektirmiyor ve bu nedenle standart
Déchant'a göre Elicit bunları tarıma pek işe yaramıyor" diyor. "Bunun ger- kömürden üretiliyor ve bugün çoğu elektrolizörlerle karşılaştırıldığında
ilk uygulayan kişi oldu. çekleşmesi için özel bir kompozisyon petrol bazlı yakıtlar ve kimyasalların işletme maliyetlerinde önemli tasar-
bulduk." üretiminde kullanılıyor. Ancak start-up ruflar sağlıyor.
Elicit’in ilk ticari ürünü Best-a mısır, H2Pro, fosil yakıtlar olmadan yapılma-
bitkilerden elde edilen fitosterollerin Best-a mısırın yalnızca bir kez uygu- sı halinde hidrojenin iklim değişikliğini Dotan, İsrail Teknoloji Enstitüsü Te-
bir karışımını içeriyor. Kuru koşullar lanması gerekir ve pestisitlerde yaygın yavaşlatmada da anahtar olabileceğini chnion'da fotoelektrolizi araştırırken
altında mısır verimini artırmak için özel olarak kullanılan ekipmanla püskürtü- söylüyor. Bu, yenilenebilir elektrik kul- iki adımlı elektrolizör fikrini ortaya
olarak tasarlanmıştır. Bitkiler tarafın- lebilir. Ürün şu anda bazı Avrupa ülke- lanılarak hidrojenin sudan çıkarılma- atan bir ekibin parçasıydı. "Evreka
dan yaprakları aracılığıyla alındıkların- leri, Brezilya ve Ukrayna'da mevcuttur. sıyla yapılabilir. anı, süreci ilk kez denediğimiz 2015
da fitosteroller haberci görevi görerek Elicit, ürünün yıl sonuna kadar tüm yılında yaşandı" diyor. "'Eğer bu sü-
bitkiye su kıtlığıyla karşılaştığında Avrupa'da satışa sunulmasını umuyor Bilim insanları sudan hidrojenin nasıl reci büyütebilirsek gerçek dünyada
doğal olarak yaptığı şeyi yapması için ve ABD'de düzenleyici kurumların çıkarılacağını uzun zamandır biliyor- bir fark yaratabiliriz' diye düşünmeye
sinyal verir: Kök gelişimini hızlandırın onayını bekliyor. lar. Ancak su moleküllerini parçalamak başladık."
ve buharlaşmayı sınırlamak için yap- için kullanılan mevcut elektrolizörler,
raklardaki stomaları kapatın. Önemli Şirket aynı zamanda mısır dışındaki kullandıkları elektrik enerjisinin yalnız- Dotan, Technion profesörleri Gideon
olan, bitkiye daha derin kökler geliştir- sıra mahsulleri için de fitosterolleri ca %70'ini hidrojen olarak depolanan Grader ve Avner Rothschild ile birlikte
mesi için zaman tanımak amacıyla ürü- optimize ediyor. Geçtiğimiz günlerde kimyasal enerjiye dönüştürüyor. iş uzmanlarını işe aldı ve 1,5 milyon
nü koşullar kurumadan uygulamaktır. Avrupa'da yetiştirilen ayçiçeği için bir dolarlık başlangıç finansmanı topla-
fitosterol ürünü ve bu yılın sonlarında H2Pro, hidrojen ve oksijeni ayrı dıktan sonra Şubat 2019'da H2Pro'yu
Déchant, fitosterolleri tarımda kul- Fransa'da yetiştirilen baharlık arpa için adımlarda üreten ve karışmamaları- kurdu. H2Pro o zamandan beri 100
lanma fikrinin, yaklaşık 7 yıl önce koz- bir fitosterol ürünü piyasaya sürme nı sağlayan iki aşamalı bir süreç ta- milyon doların üzerinde yatırım topla-
metik laboratuvarlarında danışman planlarını duyurdu. Şirketin soya fasul- sarladı. H2Pro'nun kurucu ortağı ve dı. Destekçiler arasında risk sermayesi
olarak çalışan Elicit'in kurucu ortağı yesine de gözü var. Déchant, Elicit'in baş teknoloji sorumlusu Hen Dotan, şirketlerinin yanı sıra başlangıç malze-
Olivier Goulay'ın keşfinden kaynak- Brezilya'daki büyük soya fasulyesi şirketinin teknolojisinin, kullandığı mesi olarak yeşil hidrojeni kullanarak
landığını söylüyor. "Tesadüf eseri, bitki pazarı nedeniyle birkaç yıl önce bir elektriğin yaklaşık %95'ini kimyasal düşük karbon emisyonlu amonyak
sağlığı üzerinde oldukça iyi sonuç ve- ofis açtığını söylüyor. enerjiye dönüştürdüğünü ve bu oranın üretmeyi amaçlayan Norveçli gübre
ren, kozmetik alanında aday bir ürüne ticari ölçekte önemli mali tasarruflar şirketi Yara da yer alıyor.
sahip olduklarını keşfettiler" diyor. Fransa'da ve dünya çapındaki saha sağlayacağını söylüyor.
denemelerinden elde edilen sonuç- H2Pro'nun E-TAC cihazının en son
O zamanlar öncelikle siber güven- lar, formülasyonların birçok mahsulün H2Pro'nun iki aşamalı prosesinde, versiyonu günde 10 kg'a kadar hid-
lik alanında çalışan bir girişimci olan verimini arttırdığını göstermektedir. katottaki elektrokimyasal indirgeme rojen üretiyor. Şirket, önümüzdeki 2
Déchant yeni bir başlangıç arıyordu. reaksiyonunda hidrojen gazı açığa çı- yıl içinde 400 kW elektrikten günlük
Goulay ise, bir kar. Bu arada, hidroksit iyonları (OH-), 200 kg kapasiteli pilot tesisi işletmeye
tarımsal biyotek- bir nikel hidroksit (Ni(OH)2) anodunu almayı hedefliyor. H2Pro'nun iş geliş-
noloji girişiminin nikel oksihidroksite (NiOOH) oksitler, tirme direktörü Rotem Arad, bundan
k u r ul m a sı na böylece oksijen üretmeden elektrik birkaç yıl sonra bir tanıtım tesisinin
yardımcı olacak devresini kapatır. Daha sonra elektrik takip etmesi gerektiğini söylüyor.
deneyimli bir gi- kapatılır ve NiOOH anotu su ile reak-
rişimci arıyordu siyona girerek oksijeni serbest bırakır, Mart ayında şirket ilk büyük iş birliğini
ve aday ürünleri anotu tekrar Ni(OH)2'ye dönüştürür duyurdu: yatırımcılarından biri olan
test etmek için ve bu da elektrik yeniden verildiğinde Sumitomo ile ortaklık. Büyük bir ye-
bir çiftlik içinde reaksiyonun yeniden başlaması için şil hidrojen üreticisi olmayı hedefle-
bir laboratuvar hazır olur. Katottaki hidrojen üretimi yen Japon firması, gösteri tesisi için
kurmak istiyor- ortam sıcaklığında gerçekleşirken, H2Pro'ya hammadde ve üretim ekip-
du. İkili, 2017 anottaki oksijen üretimi yaklaşık 100 manı sağlayacak. Arad, H2Pro'nun
yılında bir araya Bir traktör, Fransa'nın Charente kentindeki bir deney çiftliğinde
geldi ve o yıl Eli- mısır bitkilerine fitosterol püskürtüyor.
cit'i başlatmak için çiftçi ve ziraatçı Déchant, umut verici sonuçlara
Aymeric Molin ile ortaklık kurdu. rağmen şirketin iklim değişikliğiy-
le mücadele etmeleri gerektiğine
Molin'in çiftliği, üzüm bağları, sahil ikna olmayan şüpheci çiftçilerle
beldeleri ve ılıman iklimiyle popüler karşı karşıya olduğunu söylüyor.
bir destinasyon olan Nouvelle Aqui- Ukrayna'nın Rusya ile savaşa
taine bölgesinde, güneybatı Fransa'da girmesinden sadece birkaç haf-
1.000 hektarın üzerinde bir alanı kap- ta sonra Ukrayna'da bir ürün
sıyor. Molin kolza tohumu, buğday, piyasaya sürmenin de zorlayıcı
arpa, ayçiçeği, darı, soya fasulyesi ve olduğunu söylüyor. Elicit, Best-a
mısır yetiştiriyor. Çiftlik cennet gibi bir mısırını Ukrayna'da satmak yeri-
ortamda olmasına rağmen topraklar ne ilk yıl bazı denemeler yapmak
H2Pro membransız, yüksek verimli bir elektrolizör geliştiriyor.