Page 9 - ChemLife Sayı 53

9
BILIMSEL GELIŞMELERBILIMSEL GELIŞMELER WWW.CHEMLIFE.COM.TR CHEMLIFE
BILIMSEL GELIŞMELER

kimya şirketleri, 2030 yılına kadar bek- yalnızca 10 yapı taşının kimya kullanımını ve maliyetleri azaltacağını rol ve kimya şirketlerinin kasırgadan
lenen emisyonların yaklaşık üçte birini endüstrisinin emisyonlarının söylüyor. kurtulma, orman yangını kirliliği ve
azaltabilecek geri dönüşüm ve enerji %70'ini oluşturduğunu ortaya ısıya bağlı ölümlerin maliyetini kendi
verimliliği iyileştirmeleri gibi teknolo- çıkardı. Ancak fermantasyon onlara Deloitte'ta kimya endüstrisi analisti ürünlerinde fiyatlandırmak zorunda
jilere halihazırda erişime sahip, ancak pek çözüm bulamadı. olan Robert Kumpf, kimya endüstri- kalması durumunda, biyobazlı kimya-
geri kalan kısmın üstesinden gelmek sinin temel yapı taşlarını oluşturmak salların benimsenmesinin hızla arta-
için ek araçlara ihtiyaçları olacak. Fir- Bazı sentetik biyoloji liderleri, başarısız için sentetik biyolojinin kullanılmasının cağını söylüyor.
ma şu anda sentetik biyolojinin yakın biyokimyasal projelerin uzun listesi- ileriye doğru büyük bir adım olacağını,
vadede çok fazla yardım sunmasını ni, şekerin büyük hacimli kimyasallar çünkü bunun aynı zamanda kimya fir- "Gerçekten bu kadar büyümenin tek
beklemiyor. için çok pahalı bir başlangıç malzemesi malarının düşük karbonlu ara ürünleri yolu karbonun bir fiyatının olması"
olduğunun kanıtı olarak görüyor. Bu- kimyasallara dönüştürmek için milyar- diyor. "Biz bundan biraz uzaktayız."
McKinsey analisti Tom Brennan, biyo- nun yerine, ucuz atık kaynaklarını, larca dolarlık mevcut altyapıyı kullan-
bazlı kimya firmalarının çok daha fazla emisyonların büyük çoğunluğunu masına olanak sağlayacağını söylüyor. Amyris'in eski baş bilim sorumlusu
tesis kurmadıkça CO2 emisyonlarını oluşturan bir avuç ticari kimyasala Chandran, hükümet desteği veya bü-
anlamlı bir şekilde azaltamayacakları- dönüştürebilecek mikroplar geliştir- Çelik fabrikalarından tüm petrokim- yük teknolojik gelişmeler olmadan,
nı söylüyor. Ancak ekonominin yürü- mek istiyorlar. yasalların yerini almaya yetecek kadar sentetik biyoloji şirketlerinin iklim
memesi nedeniyle birçok proje Ar-Ge karbon çıkmıyor, bu nedenle Sum- değişikliğini daha doğrudan azaltan
aşamasında başarısız oluyor. Mayayı şekerle beslemek, pahalı far- mers, LanzaTech'in mikroplarını çe- teknolojilerin performansını artır-
masötik bileşenler üretmenin iyi bir şitli hammaddeler üzerinde gelişecek mak için özel kimyasallar geliştirme-
yolu olabilir, ancak yeni kurulan Mic- şekilde ayarladığını söylüyor. Japon- ye odaklanması gerektiğini söylüyor.
roByre'ın CEO'su Sarah Richardson, ya'da Sekisui Chemical, gazlaştırılmış Örneğin deterjanların soğuk suyla te-
hacimler arttıkça ve kar marjları da- belediye katı atığını kullanarak etanol mizlenmesine yardımcı olan enzimler
raldıkça bu yaklaşımın hızla bir sınıra üretmek için LanzaTech teknolojisine oluşturabilirler.
ulaştığını söylüyor. Çözümün, bir çift- sahip bir pilot tesisi kurdu. Kanada'da
çinin tarlasında bulunmayan biyokütle Suncor Energy, gazlaştırılmış orman Chandran, 2023'te Amyris'ten ayrıla-
dağlarına geçmek olduğunu söylüyor: kalıntılarını etanole dönüştüren tekno- rak Impossible'ın bitki bazlı burgerle-
deniz yosunu, inek dışkısı ve gıda atı- lojiyi kullanıyor. Summers, "Her yerde rinin et gibi tadını veren molekül olan
ğı. “Eğer çürüyorsa bir şey onu yiyor hammadde var" diyor. hem'i üretmek için fermantasyonu
demektir” diyor. kullanan Impossible Foods'ta baş bi-
Atık hammaddelerinin potansiyeli var lim sorumlusu oldu. “Et tüketiminden
Tipik olarak biyoüretim süreçlerinde ancak biyoteknoloji danışmanı Steve kaynaklanan emisyonları nasıl azaltır-
kullanılan organizmalar olan fırıncı Weiss, şirketlerin bu yaklaşımları ha- sınız? Tüketicilere daha iyi bir seçim
mayası ve Escherichia coli, bu tür gı- yata geçirmekte zorlandığına dikkat sunarak” diyor.
dalarda gelişemiyor, bu nedenle Ri- çekiyor. Şu ana kadar neredeyse tüm
chardson, şirketlerin daha az yaygın başarılı biyobazlı kimyasal projelerde Amyris'in yatırımcılara fermantasyon
olan mikropları kullanması gerektiğini şeker kullanıldı ve kendisi bu yolda iler- reaktörlerinin petrokimya tesisleri-
savunuyor. Bu organizmaların nasıl ta- lemenin mantıklı olduğunu söylüyor. nin yerini alabileceği fikrini sunmaya
sarlanacağı veya biyoreaktörde nasıl başlamasından yaklaşık 20 yıl sonra,
büyütüleceği hakkında genellikle daha Richardson bu düşünce tarzını çileden neredeyse tüm kimyasallar hâlâ fosil
az bilgi vardır. MicroByre, atık biyo- çıkarıcı buluyor. Kimya endüstrisinden yakıtlardan yapılıyor. Amyris'in eski
kütle üzerinde büyüyen bakterileri kaynaklanan emisyonları ortadan kal- Ar-Ge başkanı Cherry, sentetik biyo-
ve bunların doğal olarak ürettikleri dırma ihtiyacının o kadar acil olduğu- lojinin kimya endüstrisini daha sürdü-
molekülleri katalogluyor. nu ve artan ilerlemeyi hedeflemenin rülebilir hale getirebileceği konusunda
mantıklı olmadığını söylüyor. Amyris iyimser. Önümüzdeki on yılda, bilimsel
“Organizma nerede? Bu, atık ham- gibi firmaların cesaretini yineleyerek, ilerlemelerin mikropları her türlü şeyi
maddeyi tüketip anlamlı bir kimyasal iklim değişikliği tehdidinin büyük risk- üretmeye ikna etmeyi kolaylaştıraca-
üretecek mi?” Richardson soruyor. "Ve ler almayı gerektirdiğini söylüyor. ğını umuyor.
ne mutlu ki, varolmasının tek amacı bu
kimyasalı üretmek, dolayısıyla çok faz- Ulaşılması mümkün olmayan istek Yine de fermantasyon yoluyla emtia
la riskli mühendislik yapmak zorunda üreten şirketlerin, her valfi, contayı ve
kalmıyorum." Daha iyi teknolojiler ve hammaddeler, filtreyi optimize etmek için bir yüzyılı
sürdürülebilir kimyasalları daha ucuz olan petrokimya firmalarını yenmek
Sentetik biyoloji firması LanzaTech, hale getirecek, ancak birçok endüstri için mücadele edeceklerini söylüyor.
başka bir atık kaynağından kimyasallar lideri, endüstrinin fosil yakıtlardan ta- "Sentetik biyolojinin en başından beri
üretmeye çalışıyor: endüstriyel tesis- mamen uzaklaşmasının, aynı zamanda böyle bir sektörle rekabet etmesini is-
lerin bacalarına yayılan gazlar. Şirket, sera gazı emisyonlarının çevresel ma- temek gerçekçi değil" diyor.
Goodyear Tire & Rubber ve Michelin çelik fabrikalarından, ferroalyaj fabri- liyetini petrolden yapılan ürünlere dö-
gibi lastik üreticileri defalarca sente- kalarından ve petrol rafinerilerinden nüştüren politikalar gerektirebileceği- Fermantasyon, kimyasal madde üret-
tik kauçuk bileşenlerini fermantasyon kaynaklanan emisyonları, şirketin jet ni kabul ediyor. Diğerleri ise sentetik menin pahalı bir yolu olabilir ancak
kullanarak değiştirmeyi denediler an- yakıtı ve diğer kimyasalların yapımında biyolojinin büyük miktarlarda kimyasal Cherry, karbon emisyonlarının da
cak yeterince ucuz bir alternatif geliş- kullanabileceği etanole dönüştürmek üretimi için yanlış bir araç olduğunu ve maliyetli olduğuna dikkat çekiyor.
tiremediler. Yıllardır Procter & Gamble, için Clostridium autoethanogenum'u teknolojinin kimya endüstrisi dışında Hükümetler iklim değişikliğinin et-
LG Chem ve Cargill gibi firmalar, be- (enerji için doğal olarak karbon mo- emisyonları daha önemli ölçüde azal- kilerini hafifletmek için zaten her yıl
bek bezleri için süper emici polimer- noksit ve hidrojen tüketen bir bakteri) tacağını savunuyor. milyarlarca dolar harcıyor. Öyle ya da
ler yapımında kullanılan akrilik asidin tasarlıyor. böyle, "karbonun parasını ödemek
biyobazlı bir versiyonuna ulaşmak için Uluslararası Para Fonu, fosil yakıt zorundasın" diyor.
çeşitli yollar izledi. Hepsi ticarileştiri- LanzaTech ayrıca, ara adım olarak eta- endüstrisinin yılda 7 trilyon dolarlık
lemeyecek kadar pahalıydı. nolden geçmeden, aseton, izopropil sübvansiyonla etkili bir şekilde des- Kaynak: https://cen.acs.org/business/
alkol ve etilen glikol gibi ticari kimya- teklendiğini tahmin ediyor; bu süb- biobased-chemicals/Biomanufactu-
Danışmanlık firması Deloitte salları doğrudan üretebilen bakteri vansiyonlar büyük ölçüde petrolün ring-isnt-cleaning-chemicals/102/i12
tarafından yapılan bir analiz, türleri üzerinde de çalışıyor. Baş Bilim olumsuz etkileriyle başa çıkmak için
amonyak, metanol, etilen ve Sorumlusu Zara Summers, kimyasal yapılan hükümet harcamaları şeklinde
propilen dahil olmak üzere dönüşüm adımlarını atlamanın enerji geliyor. Genomatica'dan Schilling, pet-