Page 37 - ChemLife Sayı 14

alanlarda, üçgül türlerinin yer uygulamalarda biyokömür araştırma çalışmasında araştırı- gübre ile birlikte kullanılması
aldığı 3-5 yıllık ekim nöbeti sis- kullanımı çok yeni olduğundan cıların genelinin organomineral halinde 4 yıllık gözlem süresince
temlerinde, topraktaki organik klasik mangal kömürü üretim gübre kaynağı olarak ticari ağaç başı ortalama verimde %
madde ile azot oranının yıldan tekniklerinden, sobalama site- materyalleri kullandığı, bir kıs- 40’a varan bir verim artışının
yıla arttığı belirlenmiştir. mine ve ileri düzeyde geliştirilen mının organik gübre ile mineral sağlandığı gözlemlenmiştir.
otomatik kontrollü sitemlere gübreleri karıştırmak sure- SONUÇLAR ve ÖNERİLER
Leonardit; leonardit, bitki ve kadar değişik yöntemler ile bitki tiyle uygulama yaptıkları, bir Tarım toprakların fiziksel,
hayvan kalıntılarının tarih materyalleri karbonlaştırılmak- kısmının ise kendisinin formüle kimyasal, biyolojik özelliklerinin
öncesi zamanlarda göl gibi sucul ta ve buna göre üretilen mater- ettiği organomineral gübreleri ve verimlilik potansiyellerinin
ortamlarda ve bataklıklarda yal değişkenlik göstermektedir. kullandığı görülmüştür. Yapılan istenen düzeylerde olabilmesi
çökelerek basınç, sıcaklık ve Bu nedenle biyokömürün tarım çalışmaların genelinde organo- için organik madde içeriği top-
anaerobik koşullarda volkanik topraklarında kullanılabilmesi mineral gübre uygulamalarının rak ağırlığının en az %3’ü kadar
hareketlerin de etkisiyle milyon- için üretilen materyal tiplerine, gerek toprak özelliklerine, olmalıdır. Son yıllarda yapılan
larca yılda parçalanıp bozuşma- toprak ve ürün verimliliğine gerekse bitki gelişimi ve verimi toprak analizi sonuçlarına
sı, humifikasyonu, oksidasyonu yönelik uzun dönemli çakılı ile mineral beslenmesine olumlu göre topraklarımızın %99’u bu
ve başkalaşıma uğraması so- denemelere ihtiyaç vardır. katkı yaptığı görülmüştür. değerin altında organik madde
nucu tabakalaşmış killi organik Çalıştayda sunulan uygulama içermektedir. Türkiye’de tarım
sedimanter bir kayaçtır. Yüksek Kimyasal Gübrelere Alterna- örnekleri aşağıda özetlenmiştir. toprakların verimliliği açısın-
humik asit içeriğine sahiptir ve tif; Organik ve Organomine- dan organik madde eksikliği
her linyit yatağı potansiyel bir ral Gübreler Buğday Tarımı en önemli sorunların başında
leonardit kaynağıdır. Türkiye’nin Kimyasal gübrelerin dengesiz Haymana’da kuru koşullarda gelmektedir.
loenardit rezervinin 5 milyon kullanımının insan ve çevre 2 yıl süren deneme sonucunda, KÖŞE YAZISI
ton olduğu, bunun yanında dü- üzerinde yaratmış olduğu olum- organomineral gübre uygula-
şük kaliteli linyit yataklarından suzlukların ortadan kaldırılması ması her iki yetiştirme döne-
ise 7-8 milyon ton humik asit için doğal organik gübreler minde de hem kimyasal hem de
üretimi yapılabileceği tahmin ile organomineral gübrelerin tek başına organik içerikli gübre
edilmektedir. kullanımı, sürdürülebilir tarım uygulamalarına kıyasla, toprak
uygulamalarının omurgala- özellikleri ve buğday verimi
Sıvı haldeki hümik asitin 1 litre- rından birini teşkil etmektedir. ile buğday kalite değerlerinde
sinin 8 ton hayvan gübresine, 1 Doğal gübrelerin farklı parça- genel olarak en iyi sonuçları
kg katı hümik asitin ise 30 ton lanma ve ayrışma derecesine vermiştir.
hayvan gübresine eşdeğer oldu- sahip olmaları, genellikle yavaş
ğu bildirilmektedir. Bu nedenle parçalanıp ayrışması, kaynağını Edirne’de bulunan Trakya Ta-
leonardit toprak ıslah edici ve oluşturan maddeye bağlı olarak rımsal Araştırma Enstitüsü’nde
gübre olarak organik tarımda içerdikleri besin elementlerinin kuru koşullarda Selimiye kışlık 37
yaygın olarak kullanılmaktadır. dağılımının değişken olması ne- ekmeklik buğday çeşidi kullanı-
Biokömür (Odun Kömürü); deniyle organik gübreler farklılık larak yürütülen çalışmada, farklı kimya teknolojileri gazetesi I I www.chemlife.com.tr
toprak organik maddesini gösterebilmektedir. Organo- kimyasal taban gübreleri ve
artırmak üzere ahır gübresi, mineral gübreler ise, kimyasal değişik oranlarda NPK+S içeren
kompost ve malçlama ile oluşan gübrelerde bulunan bitki besin organomineral gübreler kulla-
organik maddeler, toprak elementlerini ve organik mad- nılmış ve hepsine ilkbaharda üst
işlemesi, sıcaklık ve yağış gibi deyi beraberce bulundurmakta, gübre olarak kardeşlenmede
iklim özellikleri ve mikroorga- böylece besin elementi içerikleri 15 kg/da üre, kaleme kalkma
nizma faaliyetlerine bağlı olarak daha standart halde sunula- devresinde de %33 N içeren 15
zamanla minaralize olmaktadır. bilmektedir. Organomineral kg/da Amonyum Nitrat gübresi
Bu nedenle son yıllarda bitki gübrelerde Azot (N), Fosfor (P), verilmiş, 12N:12P:0K+12S içerikli
materyalinin kompostlaştırıl- Potasyum (K), Kükürt (S), Çinko organomineral gübre uygula-
ması yerine kömürleştirilmesi (Zn) gibi bitki besin elementleri masından 636.1 kg/da orta-
(bioçar) ve tarımda organik ile humik-fulvik asit ve kompost lamayla en yüksek tane verimi
karbon kaynağı olarak kullanıl- kaynaklı organik madde bir elde edilmiştir.
ması önerilmektedir. arada bulunmakta ve taban
gübresi olarak kullanılmaktadır. Pamuk Tarımı
Biyokömürün kararlı karbon Aydın’da, Adnan Menderes
içeriği fazladır, asit topraklar Organik materyallerin toprak Üniversitesi Ziraat Fakültesi
için kireç etkisi yaparak pH’sını verimliliği üzerine olan olumlu Uygulama Çiftliğinde, 2011-
yükseltmektedir, katyon deği- etkilerinden yararlanılarak 2012 yetiştirme periyodunda 0,
şim kapasitesi yüksektir, sahip “organik madde+mineral gübre” 200 ve 400 kg HM ha-1 olmak
olduğu yapı nedeniyle toprağın şeklinde üretilen organomineral üzere üç farklı düzeyde humik
su tutma kapasitesini artırma gübreler, bir yandan yıkanma uygulamasının Carmen pamuk
ve mikrobiyal canlılar için iyi ile besin elementlerinin kaybını çeşidinin verimi üzerine etkile-
bir habitat sağlama özellikleri azaltırken diğer yandan topra- rinin incelendiği araştırmada,
bulunmaktadır. Mısır, buğday ve ğın verimlilik öğelerini düzel- humik madde uygulamalarının
yonca verimlerini artırdığına iliş- terek kullanılan minerallerin toprağın organik madde düze-
kin araştırmalar bulunmaktadır. etkinliğini artırmaktadır. yini yükselttiği gözlemlenmiş,
Biyokömürün topraktan Azot TOM içeriği ile çırçır randımanı
oksit (N2O) ve Metan(CH4) salı- Dünya’da ve Türkiye’de Organo- arasında çok kuvvetli doğrusal
nımını azalttığı, mikrobiyal faali- mineral Gübre Araştırmaları bir ilişki olduğu belirlenmiştir.
yeti ve verimi artırdığı, kompost Toprak Özelliklerinin İyileştiğini
ile karıştırılarak kullanılması ve Tarımsal Ürün Veriminin Antepfıstığı Tarımı
halinde toprağın karbon depo- Arttığını Göstermektedir. 25 yaşındaki antepfıstığı bah-
lama kapasitesinin yükseldiği Türkiye’de organomineral güb- çelerinde 25 kg/ağaç ve 50 kg/
bildirilmektedir. Ancak tarımsal relerin kullanıldığı çok sayıda ağaç organik gübrenin, mineral